جواد مرشدی: اصلاح طلبان رفته رفته با استشمام بوی بهار و زنده شدن طبیعت انگار بعد از شش سال، بوی انتخابات به مشامشان خورده و حال‌وهوای انتخابات را می‌توان در ادبیات سیاسی آنان مشاهده کرد. از گوشه و کنار هم خبرهایی در مورد برنامه تسخیر صندلی‌های پارلمان به‌گوش می‌رسد. آیا برنامه‌هایی وجود دارند که در صورت تحقق می‌توانند برای اصلاح طلبان امیدآفرین باشند؟ صرف نظر از اصول‌گرایی و اصلاح طلبی با در نظر گرفتن این‌که امسال در اسفند ماه دو انتخابات مجلس شورای اسلامی و مجلس خبرگان برگزار می‌شود، باید دید برنامه دولت و حاکمیت برای حضور حداکثری مردم درپای صندوق‌های رای چه خواهد بود، مردمی که در دو انتخابات گذشته مجلس و ریاست جمهوری قهر خود را با صندوق‌ها به‌نمایش گذاشتند. «سیمای وطن» در گفت‌و گو با محسن هاشمی فعال سیاسی به‌بررسی آرایش نیروهای سیاسی در سال جدید پرداخته است.
امسال دو انتخابات را در پیش داریم، ارزیابی شما از آرایش نیروهای سیاسی در سال جدید چیست؟
ضمن تبریک سال نو به شما، مخاطبان و مردم عزیز ایران، همان‌گونه که می‌دانید هر نظامی برای این‌که پایدار بماند، هم به مشروعیت نیاز دارد و هم به کارآمدی. مشروعیت عمدتا با حضور حداکثری مردم در یک امکان رقابتی سالم و با حضور احزاب قانونی و برخی از نامزدهایی که خارج از احزاب در مجموعه انتخاباتی که برگزار می‌شود شرکت می‌کنند به‌دست می‌آید. لذا لازم است این آرایش سیاسی که مد نظر شماست بر اساس یک انتخابات پرشور شکل بگیرد. یعنی اگر انتخابات پر شور نداشته باشیم، خودبه‌خود آرایش سیاسی متشکل از احزاب وارد یک کمای خاص می‌شود.
دولت و حاکمیت با چه ابزارهایی می‌توانند موجبات امیدآفرینی و شوق مردم را خصوصا در عرصه شرکت در انتخابات فراهم کنند؟
اگر انتخابات با حضور حداکثری مردم شکل بگیرد ما شاهد فعال‌تر شدن تشکل‌ها خواهیم بود ضمن این‌که آن‌ها به دنبال مردم‌سالاری خواهند رفت، در نظام ما این مردم‌سالاری با مردم‌سالاری دینی تعریف شده و امیدواریم که تحقق پیدا کند، در نتیجه آرایش سیاسی امسال که در آخرین ماه آن یعنی اسفندماه انتخابات داریم، بستگی به‌تصمیم نظام علی‌الخصوص وزارت کشور و شورای نگهبان دارد که چگونه انتخابات مذکور را سازماندهی کنند تا امید را دوباره به نیروهای سیاسی بازگردانند. اقدامات امیدبخش باعث می‌شود تا احزاب به یک آرایش سیاسی جدید و در نتیجه مشروعیت بخش به نظام روی بیاورند.
در سال گذشته اعتراضات را داشتیم، فکر می‌کنید نظام با چه راه‌کارهایی می‌تواند با مردم آشتی کند و آن‌ها را قانع ساز تا به‌پای صندوق رای بیایند؟
البته آنچه که شما می‌گویید، نظام خیلی مهم تلقی نکرده، چون توانسته آن را کنترل کند، برفرض یک تلنگری هم به صاحبان قدرت زده باشد،که باید رفتارهای خود را نسبت به‌چنین اعتراضاتی اصلاح کنند. ولی اگر طبق آنچه که گفته شد نظام بتواند امکان حضور حداکثری مردم را فراهم کند می‌تواند مجددا گروه‌های سیاسی را فعال کند تا به میدان بیایند و این می‌تواند مشکلات نظام را حل کند چون این گروه‌ها در بین نظام و مردم قرار می‌گیرند.
به‌نظر شما آیا گروه‌های سیاسی موفق به جلب نظر مردم خواهند شد؟
ما در کشور گروه‌های مختلف سیاسی داشتیم و نمی‌خواهم الآن به آن بپردازم، ولی هم‌واره گروه‌هایی از چپ و راست از سال ۱۳۶۰ تا ۱۳۶۸ در صحنه سیاسی حضور داشته‌اند، بعد از آن راست مدرن و سنتی و چپ را از سال های ۶۸ تا ۷۶ داشتیم، سپس از ۷۶ تا ۸۴ اصلاح طلبی و محافظه‌کار را در صحنه سیاسی ملاحظه می‌کنیم، و از ۸۴ تا ۱۴۰۰ با توجه به محدودیت‌ها، از جمله حاکمیت نظارت استصوابی، دوگانه اصول‌گراها و دموکراسی خواه‌ها را ملاحظه می‌کنیم که عمدتا می‌گفتند باید محدودیت‌ها برداشته شود تا حضور حداکثری مردم اتفاق بیفتد. بحث من این است که باید حاکمیت و نظام و به‌ویژه وزارت کشور و شورای نگهبان امکان حضور حداکثری مردم را برای انتخابات برقرار بکنند تا این امکان فراهم شود در مورد چگونگی آرایش سیاسی صحبت کنیم.
یعنی شورای نگهبان دست پایین را بگیرد و در رد صلاحیت‌ها فیلتر خود را پایین بکشد تا انتخاباتی آزادتر برگزار شود؟
بله، همان‌طور که می‌دانید ما یک سری احزاب داریم که در داخل فعال هستند، حدود ۳۰ تا ۳۵ حزب از اصولگرایان داریم که بیست حزب مهم تلقی می‌شوند؛ در اصلاح طلبان هم همین‌طور. در اصولگرایان از روحانیت مبارز داریم تا جبهه پایداری .در اصلاح طلبان ار روحانیون مبارز داریم تا مشارکت و اتحاد و کارگزاران ،یک مقداری هم احزاب ملی مذهبی و نهضت آزادی و حزب مردم که البته در مورد این احزاب بحث وجود دارد ولی اگر بخواهیم حضور حداکثری را برقرار کنیم شاید اینها هم بتوانند در انتخابات شرکت کنند .
به‌طور کلی دسته‌بندی شما شامل چه گروه‌هایی می‌شود؟
البته گروه‌هایی داریم که شامل، مخالفین خارج نشین از جمله جمهوری خواه، پادشاهی‌خواه، جدایی‌طلب‌ها، فدرالیست، چپ‌ها هر یک با پروژه‌های متفاوت هستند که اگر بخواهیم همه آن‌ها را جمع بزنیم بیش از صد گروه می‌شوند، اما اصل بحث ما در مورد آرایش سیاسی احزاب در کشور است که در یک آرایش سیاسی کلی شامل اقتدارگرایان و مردم‌سالاران می‌شود. اینها هرکدام تعریف‌های خودشان را دارند. و حضور مردم بستگی به حاکمیت و نظام دارد که تا چه بخواهند؟ آیا می‌خواهند انتخابات با مشارکت ۶۰ تا ۷۰ درصدی و پرشور را در کشور برگزار کنند یا خیر انتخاباتی همچون سال ۱۴۰۰؟
بیشتر بخوانید:
۲۱۶۲۱۲
