سپهر ستاری: پنج‌شنبه شب بود که پله، اسطوره برزیلی دنیای فوتبال پس از سال‌ها تحمل بیماری درگذشت. با وجود اینکه از مدت‌ها قبل پزشکان از درمان پله قطع امید کرده بودند و مرگ او قابل انتظار بود اما باز هم این اتفاق شوک بزرگی به دنیای فوتبال وارد کرد. اسطوره برزیلی که از نگاه خیلی‌ها بهترین فوتبالیست تاریخ محسوب می‌شود سال‌ها قبل همراه با تیم سانتوس برای انجام یک بازی دوستانه به تهران سفر کرد.
در آن زمان تیم ملی ایران برای برگزاری مسابقات مقدماتی المپیک مونیخ راهی کره شمالی شده بود و به همین خاطر تیمی منتخب از بازیکنان حاضر در ایران با هدایت رایکوف مقابل یاران پله قرار گرفت. این مسابقه در اردیبهشت سال ۱۳۵۱ برگزار شد و با نتیجه ۵ بر یک به سود سانتوس به پایان رسید. پله در این مسابقه دو بار برای تیمش موفق به گلزنی شد.
مسعود معینی، مدافع وقت تیم تاج یکی از نفرات حاضر در این مسابقه دوستانه بود. او در گفت و گو با سیمای وطن در خصوص حال و هوای ورزشگاه آزادی گفت: فکر می‌کنم آن مسابقه برای افتتاحیه ورزشگاه بود که تیم سانتوس را دعوت کرده بودند. تقریبا حدود ۶۰-۶۵ هزار نفر هم جمعیت به ورزشگاه آمده بود. در این تیم بازیکنان معروفی مثل پله، ریولینو و ادو حضور داشتند. من تا به حال شور و اشتیاقی مشابه این را در ورزشگاه ندیده بودم و خودمان هم همین شوق را داشتیم و واقعا بازی مقابل پله افتخار است. فکر می‌کنم بعد از تیم کروزیرو که حدود یک سال و نیم پیش از آن به ایران آمده بود، مردم دوباره خیلی هیجان داشتند و بیشتر از همه این به خاطر پله بود و می‌خواستند از نزدیک او را ببینند. تیم ملی ما در آن زمان در کره شمالی حضور داشت و یک تیم منتخب از ایران با مربیگری رایکوف مقابل سانتوس قرار گرفت. تا جایی که یادم است نصرالله عبداللهی، حسن حبیبی که کاپیتان بود، عزت جانملکی خدا بیامرز، پرویز میرزاحسن، غلام وفاخواه و احمد منشی‌زاده حضور داشتند.
پیشکسوت فوتبال ایران درباره این مسابقه و خاطرات خود از تقابل با سانتوس اظهار داشت: دو گلی که پله زد در ذهن من مانده است. یکی را ادو سانتر کرد و پله از روی نقطه پنالتی با یک شیرجه خیلی جالب توپ را گل کرد. دروازه‌بان ما هم مرحوم نیک‌نفس بود. گل دوم پله هم که تصویر آن را هنوز دارم گل پنجم سانتوس بود. روی شش قدم همه را دریبل کرد و من نزدیک شدم توپ را بزنم ولی قبل از من با یک ضربه نوک پا توپ را گل کرد. خود ما هم شیفته بازی بازیکنان سانتوس به خصوص پله بودیم. حرکات او واقعا عجیب بود و با همه بازیکنان فرق می‌کرد. فوتبال در آن زمان بیشتر روی تکنیک‌ها و هنرهای فردی بود که برزیلی‌ها در آن خیلی سرآمد هستند و به نظر من پله اوج اجرای حرکات انفرادی در زمین و هوا بود. در جام‌های جهانی گل‌هایی زد که من هرگز از یادم نمی‌رود. گل چهارم آن‌ها هم توستائو به سمت خط کرنر حرکت کرد و برگشت و توپ را به پله در پشت محوطه جریمه رساند. او هم به کارلوس آلبرتو، مدافع راست تیمشان پاس داد و او هم گلزنی کرد. فوتبال الآن خیلی تیمی شده و هیچوقت تاکتیک‌ها مشخص نیست و خیلی تغییر کرده ولی در آن زمان بیشتر حرکات انفرادی بود. بازیکنان سانتوس به راحتی از چند نفر عبور می‌کردند. در مجموع بازی دلچسبی بود. وقتی پله صاحب توپ می‌شد تماشاگران می‌ایستادند و برای دیدن همین مروارید سیاه آمده بودند که ببینند چطور بازی می‌کنند.
معینی با تمجید از دوران درخشان پله گفت: او آمار گلزنی بسیار خوبی دارد و بیش از ۱۰۰۰ گل به ثمر رسانده است. من کلا یک گل بیشتر نزدم که آن هم در فینال جام باشگاه‌های آسیا بود و تاج قهرمان شد. من یک گل در مقابل ۱۰۰۰ گل پله زدم و چه اختلاف فاحشی وجود دارد. خیلی از بازیکنان ما در یک فصل ۱۵ گل بیشتر نمی‌زنند و اگر ۱۰ سال این آمار را حفظ کنند می‌شود ۱۵۰ گل! بازیکنی که در آن فوتبال سخت توانسته ۱۰۰۰ گل بزند و تنها بازیکنی است که در سه جام جهانی قهرمان شده است.
مدافع سابق باشگاه تاج در خصوص اخلاق پله و نوع برخورد او با دیگر بازیکنان گفت: چیزی که از او به یادگار دارم اخلاق خوبش است. از کنار دریا پا برهنه فوتبال را شروع کرد و در یک خانواده فقیر بزرگ شد اما هرگز گذشته‌اش را فراموش نکرد. با اینکه حداقل در قرن بیشتم مشهورترین بازیکن جهان بود و مثل او نخواهد آمد. حتی در قیاس با بازیکنان مطرح امروزی مثل مارادونا، مسی و رونالدو ولی واقعا پله چیز دیگری بود و یک فوتبالیست استثنایی بود. بسیاری از بازیکنان امروزی هم از او الگوبرداری کرده‌اند. من خیلی خوشحال بودم که اولا در کنار حسن حبیبی بازی می‌کردم و بعد هم اینکه مقابل پله به زمین رفتم.
معینی با اشاره به عکسی که در کنار پله دارد افزود: من وقتی برای دیدن فرزندانم به خارج از کشور می‌روم و در رستوران غذا می‌خوریم کسی ابتدا باورش نمی‌شود که من مقابل پله بازی کرده‌ام و وقتی عکس را نشان می‌دهم ما را مهمان هم می‌کنند! آن بازی خاطره خیلی خوبی به جای گذاشت و هیچوقت آن را فراموش نمی‌کنم. پله انسال بزرگی بود و درس‌های بزرگی به همه داد. بعد از بازی همه را بغل کرد و به ابراز احساسات مردم پاسخ می‌داد و تعظیم می‌کرد.
او درباره ماجرای مترجم شدن خود برای اعضای تیم سانتوس و پله گفت: بعد از بازی دو تیم را به رستوران دعوت کردند و پله ده دقیقه‌ای صحبت کرد و چون کمتر به آسیا سفر می‌کرد خوشحال بود که به ایران آمده و می‌گفت هرگز فکر نمی‌کردم در این بخش از آسیا چنین کشوری را ببینم. صحبت‌های دیگر او درباره این بود که فقط برای خوشحالی مردم و تماشاگران بازی کنید و برای پول بازی نکنید. تاکید داشت که به هم احترام بگذاریم و چون فوتبال بازی درگیرانه‌ای است و برخوردهای زیادی دارد بعد از بازی حتما اعضای تیم مقابل را در آغوش بگیرید. شاید ۳۰۴۰ سال از زمان خودش جلوتر بود. واقعا ورزشکار کاملی بود؛ از نظر اخلاقی، اجتماعی، فوتبالی و هوش کامل بود. خیلی هم شوخ‌طبع بود و پاسخ‌های جالبی می‌داد.
بیشتر بخوانید:
۲۵۸ ۲۵۸
