پایگاه‌های غربالگری اختلالات شناختی در کشور فعال می‌شوند

افروز صفاری فرد در گفت و گو با خبرنگار سیمای وطن افزود: این برنامه غربالگری برای افراد در گروه سنی ۶۰ تا ۷۵ سال براساس تست‌های روانشناسی و طبق پروتکل سند ملی دمانس انجام می‌شود. پس از اینکه افراد دارای اختلالات شناختی، شناسایی شدند برای دریافت تشخیص قطعی به متخصصان طب سالمندی، متخصصان اعصاب و روان و متخصصان مغز و اعصاب ارجاع می‌شوند و بعد از تشخیص می‌توانند از مداخلات توانبخشی و طبی استفاده کنند.

وی ادامه داد: سالمندان پس از غربالگری می‌توانند مداخلات توانبخشی را از مراکز توانبخشی سالمندان –که به صورت روزانه فعالیت می‌کنند-، دریافت کنند و برای دریافت مداخلات طبی باید به کلینیک های طبی و درمانی مراجعه کنند.
هر یک سالی که اختلالات شناختی برای فرد مبتلا به دمانس زودتر تشخیص داده شود، پنج سال از افت عملکرد جلوگیری می‌کنیم

معاون پیشگیری از معلولیت های سازمان بهزیستی کشور گفت: هر یک سالی که اختلالات شناختی برای فرد مبتلا به دمانس زودتر تشخیص داده شود، پنج سال از افت عملکرد جلوگیری می‌کنیم به همین خاطر غربالگری اختلالات شناختی برای ما بسیار حائزاهمیت است.

صفاری فرد افزود: با توجه به اینکه رشد جمعیت سالمندی درکشور ما رشد سریع تری دارد لازم است به مقوله های سلامت جسم و روان سالمندان بیشتر پرداخته شود.

وی تاکید کرد: برنامه غربالگری اختلالات شنوایی از سه ماهه چهارم امسال آغاز می‌شود و کارهای اولیه آن در حال انجام است و از سه ماهه چهارم امسال پایگاه های غربالگری اختلالات شناختی فعال می‌شوند.

در دو استان قزوین و یزد حدود ۱۵۳ هزار نفر سالمند در رده سنی ۶۰ تا ۷۵ سال داریم که اگر ۵۰ درصد این افراد در برنامه غربالگری اختلالات روانشناختی مشارکت داشته باشند، پیش‌بینی می‌شود حدود ۶۰ تا ۷۵ هزار نفر سالمند را مورد غربالگری قرار دهیم.

صفاری فرد با بیان اینکه برنامه غربالگری یکساله است، افزود: این برنامه چون به صورت پایلوت انجام شده است برای تعمیم به سایر استان‌ها بعداز بررسی مطمئنا تغییراتی خواهد داشت.

به گفته وی، تعمیم این برنامه به سایر استان‌ها منوط به مشخص شدن اثربخشی و به شرط تامین اعتبار است.

وی یادآور شد: تست روانشناسی اعتبار هنگفتی نمی خواهد اما برای تشخیص که به اقدامات پاراکلینیک و تصویربرداری مانند ام. ار. آی نیاز دارد، هزینه ها بالاتر است.

به گزارش سیمای وطن، به مجموعه الگوهای رفتاری یا علائم روانی که بر ابعاد زندگی تاثیر می گذارد، اختلالات روانشناختی اطلاق می‌شود.

دمانس یا بیماری زوال عقل، یک عبارت عمومی است که برای توصیف علائم مختلف مشکلات زوال شناختی، مانند فراموشی استفاده می‌شود. این عارضه یکی از علائم چندین مورد از بیماری‌ها و اختلالات زمینه‌ای مغز است.

اغلب، دمانس ناشی از مرگ سلول‌های مغز است، به طوری که در اکثر موارد بیماری تحلیل برنده سیستم عصبی (مرگ پیشرونده سلول‌های مغز که به مرور زمان اتفاق می‌افتد) علت اصلی این بیماری است. البته، دمانس علاوه بر مرگ پیشرونده سلول‌های مغز، مانند آنچه در بیماری آلزایمر دیده می‌شود، می‌تواند به دلیل یک ضربه مغزی، سکته مغزی، یا تومور مغزی نیز رخ دهد.

به علاوه، ارتباط برخی از انواع آسیب‌های تروماتیک مغز (خصوصاً اگر مکرراً رخ بدهند، مانند ضرباتی که به سر ورزشکاران اصابت می‌کند) با انواع خاصی از دمانس که در سنین بالاتر رخ می‌دهند نیز ثابت شده است.

بیماری‌های پریونی مانند بیماری کروتزفلد جاکوب (CJD)، عفونت ویروس ایدز (هنوز کاملاً مشخص نشده که این ویروس سلول‌های مغز چگونه را تخریب می‌کند) و عوامل قابل برگشت از جمله تأثیر داروها، افسردگی، کمبود ویتامین‌ها و ناهنجاری‌های تیروئید از دیگر علل دمانس به شمار می روند.

استعمال دخانیات و مصرف الکل، آترواسکلروز یا تصلب شرایین (یک بیماری قلبی- عرقی است که باعث تنگی شریان‌ها می‌شود)، بالا بودن سطح کلسترول بد، بالاتر بودن سطح هموسیستئین خون (نوعی آمینو اسید) از مقدار متوسط، دیابت و گاهی اوقات اختلالات خفیف شناختی نیز می‌توانند منجر به دمانس شوند.

کاهش قدرت حافظه، مشکل در انجام بعضی از امور روزمره برای مثال، تهیه یک نوشیدنی یا پختن غذا، مشکلات ارتباطی، گم‌گشتگی برای مثال، گم شدن در خیابانی که قبلاً شخص با آن آشنا بوده، مشکل در درک مفاهیم انتزاعی برای مثال، مشکل در استفاده از پول، گم کردن اشیاء، تغییرات خُلقی، تغییراتی شخصیتی و از دست دادن شوق و حرارت از علائم احتمالی دمانس است.