تیم ملی فوتبال کشورمان در حالی هفدهمین دوره‌ی جام ملت های آسیا را پیش رو دارد که بعد از سه دوره‌ی قهرمانی متوالی از دوره‌هایچهارم تا ششم، می توان از جام ملت های ۱۹۹۶ امارات بعنوان یکی از نقاط عطف تاریخی در فوتبال کشورمان نام برد.
جام ملتهای ۱۹۹۶ امارات نقطه‌ی عطفی در تاریخ فوتبال ایران محسوب می شود.
اتفاقات فوتبالی در آن رویداد رقابتی، جنبش خاصی در جامعه بوجود آورد و منشا بسیاری از تحولات اجتماعی در عرصه‌ی فوتبال بود.
فوتبال ایران در بازی های آسیایی ۱۹۹۰ پکن قهرمان شد و این قهرمانی بعد از بازی های آسیایی ۱۹۷۴ تهران رقم خورده بود و اولین وآخرین صعود ایران به جام جهانی هم در آن زمان، به جام جهانی ۱۹۷۸ آرژانتین باز می گشت.
قهرمانی پکن بعد از دوران افول فوتبال ایران یک اتفاق خوب محسوب می شد.
قهرمانی ایران در بازی های آسیایی ۱۹۹۰ پکن به نوعی فوتبال ایران را دوباره زنده کرد چرا که بعد از سه دوره‌ی متوالی ۱۹۶۸، ۱۹۷۲و ۱۹۷۶ که جام ملت های آسیا با قهرمانی های متوالی کشورمان به پایان رسیده بود، فوتبال ایران به یک جام قهرمانی در قاره‌ی کهننیاز داشت تا باز دیگر از حیثیت خود در مقابل رقبا دفاع کند.
در اوایل دهه‌ی ۹۰ میلادی فوتبال باشگاهی ایران هم روزهای خوبی را سپری کرد و استقلال جام باشگاه های آسیا در سال ۱۹۹۰ رابعد از ۲۰ سال که از اولین قهرمانی‌اش می گذشت، فتح کرد. پرسپولیس نیز در همان سال‌های ابتدایی دهه‌ی ۹۰ قهرمان جام در جامشد و پاس نیز قهرمانی جام باشگاه‌های آسیا را در سال ۱۹۹۳ جشن گرفت.
بعد از این افتخارات قابل توجه که اقبال عمومی به فوتبال ایران را در گستره‌ی اجتماعی افزایش داد، موفقیت ها استمرار نیافت . ازسویی فوتبال ملی در جام ملت های آسیایی ۱۹۹۲ انتظارات را برآورده نکرد، در بازی های آسیایی ۱۹۹۴ هم حذف شدیم و مجددا فوتبال ایران روزهای بدون افتخار را سپری کرد تانشاط عمومی در بین فوتبالدوستان بار دیگر در پایینترین حد ممکن باشد.
جام ملت های آسیای در سال ۱۹۹۶، روزهای خاطره انگیزی را برای مردم به ارمغان آورد و توجهات به این رشته را به بالاترین سطح درآن زمان افزایش داد و نفوذپذیری فوتبال را بیش از همیشه به منصه‌ی ظهور رساند و علاقمندی ها را افزون و علاقمندی ها را گسترشداد.
محمد مایلی کهن به عنوان یک مربی جوان، سرمربی تیم ملی شده بود و ساختار این تیم را بر اساس اصول و عقاید خود روانه‌ی اماراتکرد.
جام ملت های آسیا با ظهور پدیده های جوانی برای فوتبال کشورمان همراه بود که میدان جام ملت های آسیا و اندیشه‌های یک مربیجوان و صاحب سبک باعث نقش آفرینی بازیکنان جوانی در تاریخ فوتبال ایران شد که سالها، فوتبال ملی و باشگاهی ما از آن منتفعشدند.
جام ملتهای ۱۹۹۶ و نتایجی که رقم خورد همچنان در اذهان فوتبالدوستان باقی مانده است و آنان که قهرمانی های جام ملت های دورههای چهارم تا ششم را ندیده بودند، همواره از نمایشی که آن تیم در مستطیل سبز ابوظبی و دوبی ارائه می داد و پیروزی های قاطع سهبر صفر مقابل عربستان و ۶ بر ۲ در رویایی با کره جنوبی به نیکی نام می برند.
تیمی که می توانست قهرمانی را هم به ارمغان آورد اما اسیر حوادث فوتبال شد و سومی جام ملت های آسیا در آن دوره و انتخاببازیکنان و گلزنان برتر قاره‌ی کهن از تیم ایران، روزهای خاطره انگیز و ماندگاری را برای فوتبال ایران به ثبت رساند.
سال ۱۳۷۶ و برخی از نتایجی که تیم ملی فوتبال ایران با محمد مایلی کهن در مقدماتی جام جهانی ۱۹۹۸ بدست آورد، سبب شد کهبسباری از قضاوت ها در حق محمد مایلی کهن، منصفانه و منطقی نباشد.
گذشت زمان و وقایع مختلف فوتبالی ثابت کرد که محمد مایلی کهن و همکارانشان نقش قابل توجهی را در فوتبال ایران ایفا کرده اند.
شالوده‌ی آن تیم به جام جهانی فرانسه رفت و آنجا هم با ارزش افزوده ای چون تفکرات دفاعی ایویچ، پیروزی قابل توجه در بازی قرنمقابل آمریکا بدست آمد.
گذشت زمان نقش مهم محمد مایلی کهن در فضای فرهنگی فوتبال ایران را نیز به اثبات رساند و ثابت شد که برای تحقق ارزش هایاخلاقی در فوتبال ایران باید مربیانی قاطع و شاخصی چون او داشته باشیم تا بجای فضای نفرت، بستر جوانمردانه ای برای رقابت مهیاشود.
محمد مایلی کهن قطعا در دوران اسفندیاری در تیم ملی فوتبال خالی از اشکال نبود اما اکنون مربیانی با اندیشه هایی که ازجوانگرایی نهراسند و مسائل اخلاقی و فرهنگی را هم مورد توجه و تمرکز قرار دهد، زیاد نداریم.
ای کاش باز هم محمد مایلی کهن را حداقل در نقشی جدید به فراخور سن و تجربه‌اش در این وانفسای فوتبالی ببینیم .
خدمات فنی و فرهنگی او در فوتبال ایران موجود است و هر چند که جلوی دیدگان ما نیست اما در تاریخ فوتبال ایران، صاحب اثر بودهاست.
🖊 علیرضا صدرایی
