جواد مرشدی: اخیرا عملکرد دولت سیزدهم موجب شده اصول‌گرایان تندرو که حامیان اصلی ورود رئیسی به انتخابات ریاست جمهوری بودند، انتقادهایی را به وی وارد بدانند به‌نحوی که اکثر چهره‌های شاخص این جناح سیاسی، ضمن نقد عملکرد دولت، خواهان اصلاح امورهستند. این انتفادها از نماینده‌های مجلس شروع شد. حتی ۹۵ درصد آنان‌که در طوماری رئیسی را به‌عرصه انتخابات فرا خوانده بودند به اذعان یکی از نمایندگان مجلس از عملکرد خود پشیمان شده و عملکرد کابینه سیزدهم را در بوته نقد قرار داده و می‌دهند. به‌نظر می‌رسد بخشی از این نقدها کارساز شده وبرخی وزرا و روسا طی استعفا و استیضاح جای خود را به افراد دیگری داده‌اند که البته این خود تبدیل به موضوعی جهت نگرانی منتقدین شده تا مبادا فرد جایگزین حتی کارآمدی نفر قبل را نیز نداشته باشد. با این‌همه ظاهرا پروژه عبور از رئیسی، نزدیک ورود به فاز اجرایی خود شده و حالا این رئیس جمهور است که باید اصلاح امور را سدی در برابر این روند قرار دهد. از آن‌جا که اغلب تحلیل‌گران، دولت سیزدهم را مسبب وضعیت موجود می‌دانند بر آن شدیم تا میزان تاثیرگذاری تغییرات اخیر در وضعیت موجود را با کارشناسان سیاسی درمیان بگذاریم. گفت‌وگوی «سیمای وطن» با ناصر ایمانی فعال سیاسی اصول‌گرا بخوانید:
در ارتباط با بانیان وضع موجود، عده‌ای دولت آقای رئیسی را مسئول وضعیت حاضر می‌دانند. با توجه به تغییراتی که اخیرا در کابینه دولت سیزدهم به‌وجود آمده از استعفا گرفته تا استیضاح، آیا وضعیت موجود به‌سمت بهبودی خواهد رفت؟
به‌نظر من آقای رئیسی مسبب وضعیت موجود نیست، اما ایشان و دولت‌شان نتوانستند جلوی آن ناکارآمدی‌ها و نابسامانی‌های گذشته را بگیرند و کشور را قدمی به‌پیش ببرند. چون هر دولتی که روی کار می‌آید، امور باید بهتر شود، متاسفانه در این زمینه آقای رئیسی عملکرد مناسبی نداشته است.
ولی در نظرداشته باشیم عملکرد بد وزرای دولت سیزدهم، موجب بدتر شدن اوضاع شده است؟
بله، من نمی‌خواهم بگویم وضعیت بهتر شده است، ولی می‌خواهم بگویم وضعیت در بهترین حالت تغییری نکرد و حتی بدتر هم شد. این قابل انکار نیست و آمار این را نشان می‌دهد، ما با هر گرایش و عقیده سیاسی که باشیم آمار را نمی‌توانیم نادیده بگیریم از طرفی از عمر دولت هم نزدیک دو سال می‌گذرد و این زمان کمی نیست.
به‌نظر شما این استعفاها و استیضاح‌ها منجر به تغییرات خواهد شد؟
من اعتقاد دارم که در یک شرایطی می‌تواند منجر به تغییر شود و در شرایطی می‌تواند منجر به تغییر نشود. به‌عنوان نمونه خیلی ساده از شما می‌پرسم آقای رئیسی به‌جای این وزرای برکنار شده چه کسی را می‌گذارد تا من بگویم اوضاع بهتر خواهد شد یا نه.
به‌طور قطع انتخاب و معرفی وزیری که کارآمدتر باشد و مورد وثوق مجلس قرار بگیرد، برای رئیس جمهور کار سختی است.
اولا شخص آقای رئیسی در تغییر مدیران بسیار کُند عمل می‌کنند، برای مثال، تغییر وزیر جهاد کشاورزی و وزیر آموزش‌و پرورش باید شش ماه تا یک‌سال زودتر انجام می‌شد، صرف‌نظر از این‌که جای سوال است که اصلا در ابتدا چرا این افراد به‌عنوان وزیر معرفی شده‌اند. این‌ها باید خیلی زودتر از این‌ها تغییر می‌کردند، چرا که ناکارآمدی آن‌ها کاملا واضح است. باید دید چه کسی جایگزین این افراد معرفی می‌شود تا ببینیم واقعا می‌توانیم امید داشته باشیم که یک مقدار بهبودی حاصل شود. اگر قرار باشد فردی مانند افراد قبلی معرفی شود، می‌توانم بگویم خیلی نمی‌توانیم به فرآیند تغییرات در کشور خوشبین باشیم، ضمن این‌که همین الآن هم به اعتقاد بنده، تعداد قابل توجهی از مدیران دولتی باید تغییر کنند. البته ذهن شما فقط معطوف به وزرا نشود، معاونان رئیس جمهور و مدیران سازمان‌ها و دستگاه‌های دیگر کشور باید تغییر کنند. تغییرات و تصمیم گیری‌ها در دولت بسیار کُند است و جایگزین‌ها هم خیلی امیدوار کننده نیست.
باید به این اصل برگردیم که وزیر ضعیف، مدیریت ضعیف بر سر کار می‌آورد و باید مدیران ضعیف تغییر کنند تا چنانچه جواب نداد وزیر تغییر کند؟
بله، البته امکانش وجود دارد تقدم و تاخر به این شکل نباشد. در وزارتخانه‌ها برخی معاونان کلیدی و برخی بیشتر ستادی و کمتر در مسائل اجرایی هستند. بنابراین اگر وزیر، معاونان کلیدی را عوض نکند، دولت با رصدی که دارد، باید به وزیر مربوطه فشار بیاورد تا معاونان ضعیف را تعویض کند. برخی از معاونان وزرا مسئول یک دستگاه هستند. به‌عنوان مثال مدیرعامل راه‌آهن، معاون وزیر هم هست و یک دستگاه بزرگ به‌نام راه‌آهن زیر نظر ایشان است یا مدیرعامل شیلات معاون وزیر جهاد کشاورزی هم هست و یک دستگاه زیر نظر ایشان است (البته منظور من تغییر این آقایان نیست و فقط مثال می‌زنم). مسئول خیلی دستگاه‌ها یا بنگاه‌های بزرگ دولتی معاون وزیر است و دولت مستقلا می‌تواند این‌ها را رصد کند، ولو این‌که صلاح نمی‌داند آن وزیر تغییر بکند. منتهی همان‌طور که گفته شد مسئله تغییرات در دولت خیلی کُند پیش می‌رود. در حال حاضر برخی وزرا استعفا داده‌اند و برخی را مجلس کنار گذاشت و در نهایت کمتر دیده‌ایم دولت یعنی شخص رئیس جمهور به‌طور مستقل بررسی کند وزیرش ناکارآمد است و «بسمه تعالی عزل»؛ با این‌که از وزیر بخواهد استعفای خود را بدهد، ما تقریبا شاهد این موضوع نیستیم.
با این اوصاف به‌نظر شما این ناکارآمدی دولت سیزدهم در چنددرصد وضعیت موجود تاثیرگذار بوده است؟
نمی‌شود این‌ها را به درصد گفت، در این مسائل درصد یک مقدار کمیت‌گرایی است ولی واقعا موثر است. از بعد دیگری می‌گویم، بنده واقعا از سال‌ها پیش و ابتدای تحریم‌ها اعتقاد داشته‌ام که تحریم‌های خارجی ۲۰ تا ۳۰ درصد بیشتر در نابسامانی اقتصادی ما موثر نبوده‌اند و ۷۰ تا ۸۰درصد مربوط به تحریم‌های داخلی، سوءمدیریت، ناکارآمدی‌ها و مدیران نالایق است. اگر این‌ها نبود کشور در اثر تحریم‌های خارجی خیلی آسیب جدی نمی‌دید.
وضعیت موجود صدای اصول‌گرایان را نیز درآورد، فکر می‌کنید اگر این وضعیت ادامه داشته باشد اصول‌گرایان از آقای رئیسی عبور خواهند کرد یا خیر؟
من یک رفتار اصول‌گرایان را همیشه تحسین کرده‌ام و یک‌سری رفتارهای دیگر آن‌ها را نقد کردم که الآن مورد بحث من نیست، ولی آن چیزی که در مورد اصول‌گرایان به نسبت جریان مقابل تا همین حد هم قابل تقدیر است این است اصول‌گراها حتی دولتی را که منتسب به خودشان باشد، وقتی می بینند مسیر را اشتباه می رود، زبان به نقادی می‌گشایند؛ نمی‌گویند چون دولت از ماست، باید تا لحظه آخر آن‌را تایید کنیم.
نظیر اتفاقی که در زمان آقای احمدی نژاد افتاد.
بله، صرف‌نظر از این‌که دولت احمدی‌نژاد در اواخر دهه هشتاد دولت منتسب محبوب اصول‌گرایان بود یا نه که محل بحث است و من فعلا وارد آن نمی‌شوم، فرض بگیریم که اصلا ایشان کاندیدای اصول‌گرایان بود، ولی در همان اواخر دولت اول ایشان، اصول‌گرایان با ایشان زاویه پیدا کردند، در دولت دوم که بسیار سرشاخ شدند و انتقادات زیاد و بحث‌های بسیارتندی نسبت به ایشان داشتند و درگیر بودند، اصطلاحا حتی درگیر فیزیکی داشتند و حتی چندین بار کار به مسئله استیضاح و … هم کشید و به‌دلایلی این‌کار انجام نشد.در دولت آقای رئیسی هم همین‌طور است، یعنی الآن نه همه، ولی اکثریت اصول‌گرایان و افراد شاخص آن‌ها انتقادات جدی به عملکرد دولت آقای رئیسی دارند. البته این حرف بدان معنا نیست که دولت باید برکنار شود، ولی انتقاد جدی به عملکرد آقای رئیسی دارند و می‌گویند این رویه‌ای که دولت پیش گرفته باید اصلاح شود، اگر با همین فرمان دولت می‌خواهد به‌جلو برود کشور آسیب جدی می‌بیند و معلوم نیست دو سال دیگر که این دولت تمام می‌شود اصول‌گرایان بخواهند به‌لحاظ سیاسی چه رفتاری نسبت به دولت بعدی داشته باشند.
بیشتر بخوانید:
۲۱۶۲۱۲
