ایرن مهرگان: «دیر یا زود یک زلزله حدود ۷.۵ ریشتری در این منطقه (جنوب مرکزی ترکیه، اردن، سوریه، لبنان) رخ خواهد داد.»
این متن توئیت فرانک هوگربیتس، یک محقق هلندی در روز جمعه گذشته بود، دقیقا سه روز قبل از زلزله بزرگ 7.4 ریشتری که ترکیه و سوریه را لرزاند و ده‌هزار کشته و مصدوم بجا گذاشت.
روز زلزله ارجاع به این توئیت واکنش‌های زیادی در شبکه‌های اجتماعی داشت. توئیتی که نزدیک به 50 میلیون بار دیده شد. برخی از کاربران معتقد بودند که آقای هوگربیتس یک پیشگوی بزرگ است که توانسته چنین زلزله‌ای را پیش‌بینی کند.
هوگربیتس در هیچ زمینه‌ای مرتبط با زمین‌شناسی و یا زلزله فعالیت ندارد، اما در وبسایتی با نام «بررسی جغرافیای هندسی منظومه شمسی» نتایج کارهای به زعم خودش تحقیقی‌اش را منتشر می‌کند.
هرچند که بسیاری از کاربران از این پیش‌بینی خیلی به وجد آمده بودند اما دکتر مهدی معتق، استاد مرکز علوم تحقیقات زمین دانشگاه لایبنیتز هانوفر آلمان نظر کاملا متفاوتی دارد و از این ماجرا به نام «شیادی با زلزله» نام می‌برد.
او معتقد است: «این شخصی که در رسانه های فارسی داخل و خارج راجع به وی گزارش داده شد به عنوان زمین شناس هلندی زلزله اخیر ترکیه رو پیش‌بینی کرده، جهت توجیه استدلال خود در توییتر به مقاله‌ای اشاره کرده که از سوی یک استاد دانشگاه بغداد در ارتباط با تاثیر هندسی سیاره‌ها روی زلزله‌ها چاپ شده است.
به گفته معتق البته این مقاله پیش‌بینی زلزله از سوی استاد عراقی در مجله ای کاملا نامربوط در ارتباط با حفاظت سواحل (journal of coastal conservation) چاپ شده و نه در ژورنال‌های معتبر علم زلزله شناسی و ژئوفیزیک.
او ادامه می‌دهد:«اینکه چگونه این مقاله از یک مجله نامرتبط سر درآورده موضوعی است که تحریریه مجله باید به آن جواب دهد ولی همین مساله خود گویای شک و تردید فراوان نسبت به درستی اینگونه تئوری‌ها و پیش‌بینی‌ها در مسائل مربوط به زلزله دارد.
او با بیان اینکه مسائل مربوط به پیش‌بینی بلایای طبیعی مباحث تخصصی و حساسی هستند که ژورنال‌های خاص خود را می‌طلبند، می‌گوید: «اساسا برای پیش‌بینی زلزله سه موضوع مورد نظر است، باید زمان دقیق، مکان دقیق و بزرگای زلزله دقیقا پیش‌بینی شده باشد، و چنین چیزی تاکنون امکان نداشته است.»
معتق ادامه می‌دهد: «براساس پیشرفت‌هایی که در علم زلزله‌شناسی انجام شده، دانشمندان می‌توانند احتمال وقوع یک زلزله با یک بزرگای تقریبی در یک محدوده مکانی را اعلام کنند، که همه این مبحث هم کاملا احتمالی است.»
استاد مرکز علوم تحقیقات زمین دانشگاه لایبنیتز هانوفر آلمان تاکید می‌کند: «ولی اینکه دقیق بخواهند مکان و زمان و بزرگی زلزله را اعلام کنند، چنین چیزی امکان‌پذیر نیست. هوگربیتس هم تقریبی بدون اشاره به مکان و زمان مشخص چنین موضوعی را مطرح کرده که از این موارد پیش از این هم داشته‌ایم.»
او می‌گوید: «در ایران هم زمان دولت آقای احمدی‌نژاد اعلام شده بود که دستگاهی ساخته شده که می‌تواند زمان دقیق زلزله را مشخص کند و بعد هم گفتند برای اینکه دزدیده نشود، از دستگاه رونمایی نکنیم. از این ادعاها در جوامع مختلف بارها بیان شده که از لحاظ علمی قابل تایید نیستند.»
بیشتر بخوانید:
آواره شدن ۴۱ هزار ایرانی درپی بلایای طبیعی / این ۵ استان بیشترین رخداد بلایای طبیعی را دارند
4747
