مهرشاد ایمانی: چگونگی برتری یافتن سیاست میانه روی در شرایطی که تندروی حاکم است، از دشوارترین امور در حرفه سیاستمداران است. وضعیت این روزهای کشور که بر برخی عرصه های آن خشونت و عصبانیت حاکم است، اوضاع هنوز به آرامش سیاسی مطلوب نرسیده و برخی مقامات در دو ماه اخیر بر ضرورت بازشدن فضای گفت‌وگو و شنیدن صدای معترضان تأکید کرده‌اند که از سوی برخی، نشانه‌های مثبتی در راستای تحقق مطالبات عمومی و متعاقبش کاهش تنش‌های اجتماعی-سیاسی دانسته‌اند. از جمله باهنر یکی از شخصیت هایی است که از احتمال وقوع برخی اصلاحات سخن گفته است. برای بررسی این موضوع با یک اصولگرا و یک اصلاح‌طلب به گفت‌وگو نشستیم.
آرامش سیاسی، جاده‌ای دوطرفه
منصور حقیقت‌پور، فعال سیاسی اصولگرا و نماینده مجلس نهم درباره این موضوع به «سیمای وطن» گفت: «آرامش سیاسی جاده دوطرفه است و یک طرفه نیست. هیچکس قائل به آن نیست که جواب اعتراض گلوله باشد. اتفاقا باید با معترض حرف زد و اعتراض‌های به حق را شنید و اگر اعتراضی بدون دلیل است، باید معترض را با گفت‌وگو قانع کرد. اما آیا نباید بین اعتراض و اغتشاش قائل به تفکیک باشیم؟ آیا باید بگوییم اغتشاشگران، معترض‌اند؟ آتش‌زدن فلان نهاد در دانشگاه شریف، اعتراض است یا اغتشاش؟ نزدیک به ۸۰ آمبولانس در کشور به آتش کشیده شدند که هر کدام حدود ۶۰۰ میلیون تومان قیمت داشتند. ۷۰ نفر از نیروهای انتظامی و بسیج به شهادت رسیدند، آیا همه اینها اعتراض است؟ آیا نباید با صراحت بگوییم که چنین اعمالی اغتشاش است؟ بله باید فضا را برای معترض باز کرد و نقدها را بان جان و دل بپذیریم اما آشوب در خیابان‌ها و ایجاد ناامنی اعتراض مسالمت‌آمیز و نقد است؟ اینکه در مشهد یک بسیجی را تکه‌پاره می‌کنند، اعتراض است؟ این چگونه اعتراضی است؟! کسانی که چنین می‌کنند معترض‌اند یا مجنون؟!».
ضرورت شنیدن حرف معترض و نه اغتشاشگر
این فعال سیاسی ادامه داد: «همه می‌دانیم که آرام‌شدن اوضاع به نفع نظام و کشور است اما آرام‌کردن هم این‌طور نیست در برابر اغتشاشگر کوتاه بیاییم. می‌گویند فردی هنگام شب و در زمستان قدم می‌زد که ناگهان سگی به او حمله کرد. او خواست که سنگی بردارد تا به سگ بزند که دید سنگ‌های بر زمین یخ زده‌اند. گفت این چه شهری است که سنگش را می‌بندند و سگش را ول می‌کند؟! حتما باید حرف معترضان شنیده شود اما معترضان نه اغتشاشگران. گلوله‌انداختن و تخریب راه‌ها و راه‌آهن‌ها و ساختن کوکتل‌مولوتف اعتراض نیست. جواب تخریبچی را باید با محکم داد».
احترام به استقلال قاضی و قوانین کشور
او درخصوص اینکه احکام اخیر قضایی را چه طور می‌بینید، اظهار کرد: «ببینید اینکه چند حقوقدان یا چند فقیه بگویند در حکمی شبهه وجود دارد که مانع از اجرای حکم اسلام نیست. ممکن است دیدگاه‌های فقهی با یکدیگر تفاوت داشته باشد اما باید به استقلال قاضی و قوانین مملکت احترام گذاشت».
موضوعات مطرح‌شده در دیدار با شمخانی
این فعال سیاسی که خود در جلسه نیروهای سیاسی با علی شمخانی دیدار داشته، درباره کلیات این دیدار گفت: «جمعی از مخالفان شناسنامه‌دار و موافقان منتقد دور هم جمع شدیم و با آقای شمخانی دیداری داشتیم و جمع‌بندی آن خدمت مقامات و مقام معظم رهبری هم ارائه می‌شود. نیروهای اصلاح‌طلب و اصولگرایان معتدل در این جلسه حضور داشتند و نیروهای تندرویی مانند نیروهای پایداری حضور نداشتند. انتقادهای دلسوزانه‌ای برای حل مشکلات مطرح شد و اصلاح‌طلبان هم دلسوزانه حرف زدند. ما در گذشته به مواضع اصلاح‌طلبان اشکال داشتیم اما وقتی اکنون حرف‌های دلسوزانه‌ای می‌زنند باید بگوییم که حرف خوب زده‌اند. آقای اژه‌ای هم چنین جلسه‌ای داشته‌اند و در آنجا هم حرف‌های خوبی بیان شده است. به هر حال همه ما باید در خانه انقلاب و برای انقلاب اسلامی سخن بگوییم و اگر مشکلی هم هست در چارچوب‌های نظام اسلامی رفعش کنیم».
نیاز به چابک‌شدن نظام حکمرانی
این نماینده اسبق مجلس درخصوص چگونگی اصلاح ساختارها در جهت پاسخ‌دهی به نیازها و مطالبات عمومی تصریح کرد: «باید حکمرانی چابک‌تری داشته باشیم. باید مسئولان حوزه‌های مختلف به طور واقعی مشخص شوند؛ مثلا اکنون نمی‌دانیم مسئول اقتصاد کیست؛ معاون اول است، وزیر اقتصاد یا رئیس بانک مرکزی است؟ باید حکمرانی خود را به‌روز کنیم و بر قوا و نهادها نظارت‌ها بیشتر شود».
امکان استفاده از مخالفان شناسنامه‌دار
حقیقت‌پور همچنین در پاسخ به این پرسش که بسته‌شدن فضای انتخابات تا چه حد بر تندشدن فضای سیاسی و اجتماعی تأثیر دارد، خاطرنشان کرد: «حتما تأثیر دارد. نباید مانعی برای حضور افراد شناسنامه‌دار در انتخابات به وجود آید و همه بتوانند در چارچوب ولایت فقیه و نظام اسلامی در انتخابات نامزد شوند. مطمئن باشید اگر می‌گذاشتند که آقای لاریجانی در انتخابات ریاست‌جمهوری نامزد شود، میزان شرکت‌کنندگان بسیار بالا می‌رفت. بسته‌شدن چنین فضایی حتما بر میزان نارضایتی‌ها دامن می‌زد. نظام می‌تواند حتی از مخالفان شناسنامه‌دار هم استفاده کند. همین‌ها در چارچوب نظام بوده و هستند و وقتی جایی که آقای شمخانی نشسته است و کنارش آقای بهزاد نبوی، مجید انصاری، جلایی‌پور و دیگر شخصیت‌ها نشسته‌اند، یعنی نظام این ظرفیت را دارد که از مخالفان شناسنامه‌دار استفاده کند و حتی من باور دارم آقای خاتمی هم جزو آن نیروهای شناسنامه‌داری است که نباید کنار زده شود. ایران بزرگ برای همه جا دارد و باید همه زیر پرچم نظام جمهوری اسلامی برای این کشور کار کنیم».
تشدید بحران کنونی
جواد امام، فعال سیاسی اصلاح‌طلب و مدیرعامل بنیاد باران هم درباره این موضوع به «سیمای وطن» گفت: «در ابتدا این را بگویم که در نشستی که با آقای شمخانی برگزار شد، تلاش اصلاح‌طلبان آن بود که نگرانی‌ها از وضعیت موجود کشور را منتقل کنند و بگویند که دغدغه‌هایی در جامعه وجود دارد که باید به آنها پاسخ داد و اندیشه‌ای برای رفع مشکلات مردم در نظر گرفته شود. آقای شمخانی هم گفت که ما باید اغتشاش را به اعتراض و اغتشاشگر را به معترض و معترض را به شهروندی عادی تبدیل کنیم و باید صدای اصلاحات را بشنویم و در کوتاه‌مدت رفتاری داشته باشیم که مردم تغییرات را احساس کنند اما متأسفانه در عمل شاهد چنین رویکردهایی نیستیم و در موضوع اعدام آقای محسن شکاری دیدیم که بدون وجود عنوان مجرمانه قتل و وجود ولی‌دم و خون ریخته‌شده، بر مبنای عنوان محاربه حکم اعدام صادر شد که بسیاری حتی افرادی درون حاکمیت هم به آن شبهه وارد کردند. خب این شرایط فضا را رادیکال‌تر می‌کند».
ضرورت اقناع افکار عمومی
او ادامه داد: «برای مردم این مسئله وجود دارد که پس تکلیف آن حدود۳۰۰نفر که جانشان را در اعتراضات اخیر از دست دادند چه می‌شود؟ تازه این آمار حدد ۳۰۰نفری به تأیید آمار رسمی رسیده است و در آمار غیررسمی اعدادی بالاتر از این مشاهده می‌شود. مسئولان باید پاسخگوی افکار عمومی باشند. در اقدام تروریستی شاهچراغ که اعلام شد، داعش این کار را کرده است، تکلیف خون‌های ریخته‌شده چه شد؟ مگر عوامل آن اقدام تروریستی دستگیر نشدند؟ در زاهدان که این میزان انسان‌ها جانشان را از دست دادند، چرا کسی محاکمه نشد؟ حتی قبول کردند که برخی از افراد در زاهدان بیگناه کشته شدند و شهید محسوب می‌شوند و کسانی که بدون هیچ تقصیری آسیب بدنی دیده‌اند، جانباز محسوب می‌شوند اما چه شد؟ اگر در روند محاکمات همه اینها هم در نظر گرفته می‌شد مردم قانع می‌شدند اما در شرایط پرابهام کنونی صرفا فضا رادیکال‌تر می‌شود».
پیوستن احتمالی معترضان خاموش به معترضان آشکار
این فعال سیاسی در پاسخ به این پرسش که آیا فضای اجتماعی به تدریج رو به آرامش می‌رود یا خیر، بیان کرد: «شاید گفته شود در چندروز اخیر خیابان‌ها قدری آرام شده است اما حتما کسی نمی‌تواند بگوید مسئله حل شده است. اگر مسئولان نتوانند افکار عمومی را قانع کنند، فاصله میان مردم و حاکمیت بیشتر می‌شود. برای من جای سؤال است که چرا آنچه در عمل می‌بینیم عکس راهبردهایی است که گفته می‌شود؟ اگر وضع به همین شکل ادامه پیدا کند، آن دسته از معترضان خاموش که به خیابان‌ها نیامده بودند اما اعتراض و انتقاد داشتند هم به معترضان آشکار می‌پیوندند».
تندروها و شعله‌ور کردن آتش کنونی
جواد امام در پایان در پاسخ به این پرسش که راه حل چیست، گفت: «باید از ظرفیت‌های قانون اساسی استفاده کرد. بر اساس اصل۲۷ همه می‌توانند تجمعات بدون حمل سلاح و بی‌آنکه مخل مبانی اسلام باشد، برگزار کنند. خب چرا در تمام این‌سال‌ها یک بار هم مجوز برگزاری تجمعی قانونی داده نشده است؟ همین مجوز ندادن‌ها یکی از زمینه‌های اغتشاش است. چرا صدای دلسوزان نظام شنیده نمی‌شود؟ چرا صدای معترضان شنیده نمی‌شود؟ هیچکس نباید آتش موجود را شعله‌ورتر کند. نماینده‌ای که شرایط اجتماعی را درک نمی‌کند و سخنی تحریک‌آمیز می‌زند اصلا نماینده واقعی این مردم نیست. اگر انتخاباتی آزاد برگزار می‌شد، آن وقت مردم به جای بیان اعتراض خود در خیابان به نماینده‌شان رجوع می‌کردند اما چنین فضایی وجود ندارد. آن مسئول ستاد امر به معروف و نهی از منکر که حرف‌هایی تحریک‌آمیز می‌زند به همین شکل. متأسفانه تندروها هل من مبارز می‌طلبند و نه تنها با آنها برخورد نمی‌شود که تشویق هم می‌شوند. این شرایط حتما به ضرر نظام و مردم است. آنهایی که می‌گویند انقلاب، نظام، تمامیت ارضی و ایران برایشان مهم است بدانند که اگر بنا باشد همین مسیر را ادامه دهند، فاصله میان حاکمیت و مردم بیشتر و بیشتر می‌شود و آن شرایط به نفع هیچکس نیست».
بیشتر بخوانید:
۲۱۶
