بشردوستی با چاشنی تبعیض

دو هفته قبل بود که “ولودیمیر زلنسکی” رئیس جمهوری اوکراین از کمک بشردوستانه ۴۰۰ میلیون دلاری (۴۱۱ میلیون یورو) عربستان سعودی به کشورش خبر داد که در تماس تلفنی او با محمد بن سلمان ولیعهد سعودی مطرح شد.

به گزارش خبرگزاری “واس” عربستان، ولیعهد عربستان در این تماس حتی بر آمادگی کشورش برای ادامه تلاش‌های میانجی‌گرانه برای کاهش تنش میان دولت کی‌یف و مسکو تاکید کرد.

وزارت خارجه عربستان نیز یک ماه پیش اعلام کرد : روسیه در چارچوب توافق تبادل اسیران جنگی با میانجیگری عربستان، ۱۰ اسیر خارجی از جمله دو تبعه انگلیس و سه سوئدی، یک کروات و یک شهروند مغرب را آزاد کرد.

این دومین تماس تلفنی رهبران دو کشور در یک ماه گذشته است. بن سلمان و زلنسکی ۳۱ شهریور ماه نیز تلفنی گفت وگو کرده بودند.

هفته گذشته، “شیخ محمد بن‌زاید آل‌نهیان”، رئیس دولت امارات متحده عربی هم بعد از یک تماس تلفنی با زلنسکی فرمانی صادر کرد که بر اساس آن ۱۰۰ میلیون دلار کمک بشردوستانه به اوکراین ‌روانه شد.

به گزارش العربیه انگلیسی، اهدای این کمک بشردوستانه تازه‌ترین موردی است که امارات متحده عربی برای اوکراین جنگ‌زده در نظر می‌گیرد.

این کشور در ماه‌های اخیر کمک‌های امدادی مشابهی به اوکراین ارسال کرد و حتی در پاسخ به درخواست فوری سازمان ملل متحد، یک فروند هواپیماهای حامل کمک برای پناهندگان اوکراینی در لهستان و مولداوی نیز اعزام کرد.

ابوظبی اسفند ماه گذشته هم یک هواپیما حامل ۳۰ تن کمک های بهداشتی اضطراری و تجهیزات پزشکی را به عنوان بخشی از تلاش های امداد اضطراری خود برای کمک به اوکراین ارسال کرد.

به گزارش خبرگزاری امارات (وام)، امارات ۱۸.۳۶ میلیون درهم (۵ میلیون دلار آمریکا) نیز در پاسخ به درخواست اضطراری سازمان ملل متحد و طرح واکنش منطقه ای برای پناهندگان اوکراینی به اوکراین کمک کرد؛ اقدامی که به عنوان بازتابی از تعهد این کشور به اصول بشردوستانه و همبستگی در درگیری ها معرفی شد.

خبرگزاری ای پی پی پاکستان هم اسفند ماه سال گذشته در گزارشی اعلام کرد، دولت این کشور یک محموله ۱۵ تنی کمک‌های بشر دوستانه شامل اقلام بهداشتی، دارویی، مواد غذایی، پوشاک، وسایل گرمایشی و دیگر نیازهای لازم را به درخواست اوکراین به این کشور ارسال کرد.

اقدام این سه کشور اسلامی مزبور برای یک کشور اروپایی که بیشتر تحت تاثیر سیاست های دیکته شده آمریکا قرار دارند، در حالی صورت می گیرد که بیش از ۱۰ ماه از در خواست سازمان ملل برای کمک به مردم افغانستان می گذرد و ظاهرا تاکنون فقط نیمی از این مبلغ و آن هم نه از سوی کشورهای اسلامی تامین شده است.

“توماس نیکلاسن” نماینده ویژه اتحادیه اروپا در امور افغانستان به تازگی در یک پیام توئیتری از یک زمستان بسیار سخت برای مردم افغانستان خبر داد و از کشورهای جهان و به ویژه کشورهای عضو سازمان همکاری اسلامی، چین و روسیه نیز برای کمک به افغانستان دعوت کرد.

به دنبال این درخواست کشورهای اسلامی ثروتمندی چون عربستان، امارات، ترکیه و کویت هیچ پاسخی به این درخواست و یا درخواست های مکرر دیگر سازمان ملل و سازمان های مردم نهاد بین المللی در این خصوص ندادند.

این همه در حالی است که در گوشه دیگری از جهان جنگی با هدایت آمریکا در اوکراین و در شرق اروپا درگرفته است و برخی از همین کشورهای اسلامی از جمله عربستان سعودی و امارات متحده عربی کمک های مالی قابل توجهی را در اختیار دولت اوکراین قرار داده اند، غافل از اینکه در همسایگی خود در همین قاره آسیا همکیشان مسلمان آنها در فلسطین و یا افغانستان بیش از مردم اوکراین به آن کمک ها محتاج هستند.

کمک ۴۰۰ میلیون دلاری ریاض به کی یف در حالی انجام می گیرد که این کشور اسلامی  امسال فقط ۱۱ میلیون دلار به افغانستان کمک کرده است، تا جایی که نیل ترنر نروژی و مدیر شورای پناهندگان افغانستان این کشور اسلامی را جزو ملت فراموش شده جهان توسط مسلمانان توصیف کرد.

افغانستان صرفا نمونه ای از یک کشور اسلامی نیازمند به کمک های بشردوستانه است، در حالی که مردم کشورهای اسلامی دیگر همچون یمن، سوریه، سومالی و غیره نیز به کمک‌های بشردوستانه جهانی به ویژه از سوی کشورهای ثروتمند اسلامی نیازمند دارند. 

با ادامه روند امتناع برخی از این کشورهای اسلامی برای کمک به همکیشان خود، لازم است اشاره شود که امارات متحده عربی سال میلادی جاری ۳۰۹ میلیون دلار به صندوق کمک های بشردوستانه سازمان ملل برای ۲۳ کشور جهان کمک کرد که از این مبلغ ۱۷۱ میلیون دلار به اتیوپی اختصاص یافت اما فقط ۱ میلیون و ۹۰۰ میلیون دلار از آن به افغانستان تعلق گرفت.

قطر نیز که دارای بالاترین درآمد سرانه در سطح جهان است، کمتر از یک میلیون دلار در سال ۲۰۲۲ به صندوق کمک های بشردوستانه سازمان ملل کمک کرد که از این مبلغ ۵۰۰ هزار دلار به مردم کامرون در آفریقا تعلق گرفت.

در دسامبر ۲۰۲۱ (آذر۱۴۰۰) وزیران خارجه کشورهای عضو سازمان همکاری‌های‌اسلامی در اسلام آباد پایتخت پاکستان تصمیم گرفتند یک صندوق ویژه کمک‌های بشردوستانه در بانک توسعه اسلامی راه اندازی کنند تا بتواند کمکی به بحران انسانی در افغانستان باشد.

طبق اعلام این بانک در ماه اوت (مرداد) فقط ۵۲۵ هزار دلار به فدراسیون بین المللی صلیب سرخ و جامعه هلال احمر برای کمک به فعالیت های بشردوستان در افغانستان تعلق گرفت.

البته سخنگویان سازمان همکاری اسلامی و بانک توسعه اسلامی تاکنون به درخواست خبرنگاران برای احتمال وجود انواع دیگر کمک های انسانی به مردم افغانستان پاسخی ندادند و حتی برخی گزارش ها نیز حاکی است که این مبلع ناچیز (۵۲۵ هزار دلاری) نیز به حقوق کارکنان و مشاوران این دو نهاد اسلامی اختصاص یافته است.

با وجود اینکه طبق درخواست سازمان ملل متحد ۴.۲۹ میلیارد دلار برای کمک به اوکراین درخواست و تاکنون ۶۸ درصد آن تامین شد (یعنی ۲۰۰ میلیون دلار کمتر از کمکی که برای مردم افغانستان درخواست شده بود که تحت تحریم های آمریکا هم قرار دارند)، اما تاکنون کمکی از سوی کشورهای اسلامی به افغانستان ارائه نشد.

این درحالی است که آمریکا و برخی کشورهای غربی تقریبا ۱۰ میلیارد دلار از دارایی های همین مردم نیازمند به کمک های بشردوستانه افغانستان را به نفع خود بلوکه کرده اند و برخی گزارش ها نیز حکایت از آن دارد که بخش قابل توجهی از کمک های سازمان ملل متحد به افغانستان به جای مردم این کشور بحران زده، صرف حقوق و هزینه های کارکنان و مشاوران این نهاد بین المللی می شود که عمدتا از شهروندان کشورهای غربی هستند.

به‌ اعتقاد برخی تحلیلگران مردم مسلمان افغانستان به عنوان یک کشور اسلامی در میان تقریبا یک میلیارد و ۸۰۰ میلیون جمعیت مسلمان جهان تقریبا فراموش شده هستند چرا که بسیاری از کشورهای اسلامی دیگر نیز گرفتار بحران‌های طبیعی و یا ساخته دست و فکر بشر هستند که آنها نیز به کمک‌های مشابه نیاز دارند و این درحالی است‌ که‌ بیشتر سازمان‌های امدادرسانی بین المللی اسلامی از محدودیت های منابع زیرساختی و دولتی رنج می برند.

همانگونه که ترنر اشاره کرد افغانستان فراموش شده است، بنابراین بعید نیست با توجه به اینکه جنگ در اوکراین و سایر بحران‌ های بشردوستانه در سراسر جهان ادامه دارد، کشورهای جهان تمایل کمتری برای کمک به کشورهای اسلامی داشته باشند و با توجه به در پیش بودن زمستانی تقریبا سخت در افغانستان و حتی دیگر کشورهای اسلامی ضرورت ایجاب می کند که کشورهای ثروتمند اسلامی همراه با کمک به کشورهای غیراسلامی توجه کافی و لازم را نیز به همکیشان و همسایگان خود داشته باشند.