نگارعلی _ موج سرمای اخیر که منجر به بحران گازی در دومین دارنده بزرگترین میادین گازی در دنیا شد، حال بهانه‌ای شده‌است برای موافقان دولت سیزدهم که مسئولیت ناکارآمدی و وضعیت بحرانی پیش آمده را بر گردن مخالفان خود بیاندازند.
بیشتر بخوانید:
قراردادهای عظیم گازی قطر با چین و آلمان/ در نبود ایران،ترکیه هاب مهم انرژی منطقه می شود
ایران با ناترازی گاز روبروست/ تابستان هم کمبود انرژی داریم/ پشت‌پرده ادعای انحلال شرکت ذخیره‌سازی گاز چیست؟
حال پای ماجرای انحلال شرکت ذخیره‌سازی گاز در دولت گذشته به فرایند مقصریابی موافقان دولت سیزدهم کشیده‌است تا نشان داده شود ریشه مشکل کجاست.
در این خصوص محمود خاقانی، مدیرکل پیشین امور خزر و آسیای میانه وزارت نفت ایران، در گفت و گو با خبرنگار سیمای وطن، گقت:« آقای زنگنه در دولت هفتم و هشتم که وزیر نفت بود با توجه به اینکه شاید این روزها را پیش‌بینی می‌کرد، مبتکر ایجاد مخازنی برای ذخیره سازی گاز بود که این مخازن در منطقه سراجه، نزدیک قم، سرمایه گذاری و ایجاد شدند و برای اینکه این پروژه اجرا شود شرکتی ایجاد شد. در سال ۱۳۹۰ و در دولت دهم که خصوصی سازی‌ها شروع شد این شرکت نیز از جمله شرکت‌هایی بود اسم آن در فهرست خصوصی‌سازی رفته بود. آقای زنگنه در دولت یازدهم و دوازدهم که به وزارت نفت بازگشت با توجه به هزینه‌بر بودن این شرکت و هزینه‌های بالاسری آن که هزینه ذخیره گاز را بالا می‌برد تصمیم گرفت که این شرکت منحل شود.»
تولید گاز رکورد زد اما به خانوار ایرانی نرسید
خاقانی با طرح این پرسش که مگر زمانی که شرکت منحل می‌شود انبارها و مخازنی که برای ایجاد آنها سرمایه گذاری کلانی صورت گرفته است تا گاز داخل آنها سرمایه گذاری شود نیز از بین می‌رود؟، گفت:« این مخازن وجود داشته و وجود دارد و دولت محترم مردمی سیزدهم که قاعدتا باید به فکر این روزها می‌بوده که هواشناسی‌های بین‌المللی این سرما را پیش‌بینی کرده بودند، باید این مخازن را مورد استفاده قرار می‌داده است؛ اگر وزارت نفت مدعی است که انحلال این شرکت موجب شده‌است که بحران فعلی ایجاد شود باید توضیح دهد مخازن چه شده‌است و آیا مخازن نیز منهدم شده‌است و اگر نشده‌است در این یک سال با مخازن چکار کرده‌اند و حجم گازی که در این مخازن ذخیره می‌شده‌است چه میزان بوده و چگونه می‌توانسته در این بحران نقش ایفا کند و اتفاق پیش آمده برخلاف ادعای دولت است که ما در تولید گاز به رکورد جدید رسیدیم.»
الهیات‌خوانده‌های امام صادق، جایگزین مدیران با سابقه صنعت نفت شدند
این کارشناس بازار انرژی در ادامه در پاسخ به این پرسش که ریشه بحران فعلی کجاست؛ گفت:« در شرکت ملی گاز ایران ما مدیران با تجربه و متخصص داشته‌ایم و مشکل آقای مهندس اوجی در وزارت نفت این است که به ایشان یک‌سری مدیران و کارمندانی تحمیل شده‌است که به دلیل ارتباطات فامیلی و سیاسی منصوب می‌شوند و هیچگونه تجربه و سابقه‌ای در صنعت پتروشیمی، گاز و یا نفت ندارند. در دولت نهم و دهم برنامه‌ریزی‌هایی صورت گرفت که به طور کلی وزارت نفت منحل شود و این اتفاق افتاد و هزاران مدیر جنگ‌دیده در طول جنگ تحمیلی هشت ساله که در بهترین دانشگاه‌ها تحصیل کرده بودند و با تجربه بودن بیرون ریخته شدند و با افرادی که در دانشگاه امام صادق تحصیل کردند و معارف و الهیات خوانده‌اند جایگزین شدند.»
خاقانی در ادامه افزود :« زمانی که آقای زنگنه در سال ۱۳۹۲ به صنعت نفت بازگشت تمام مدیران سابق و کارشناسان سابق را که به صورت دل‌زده تقاضای بازنشستگی زودرس کرده بودند، در پنجم دی ماه سال ۱۳۹۲ در باشگاه شماره یک صنعت نفت جمع کرد و گفت” مذاکرات برجام آغاز شده‌است و اگر برجام موفق شود ما باید به میزان تولید نفت و گاز قبل از تحریم‌های برجامی بازگردیم و شما باید به صنعت نفت باز گردید و به من کمک کنید چراکه من صنعت نفت را در سال ۱۳۸۴ با ۷۰ تا ۸۰ هزار نفر کارمند تحویل دولت نهم داده‌ام و در حال حاضر با بیش از ۲۰۰ هزار کارمند تحویل گرفته‌ام” بخش اعظم این‌ها در حوزه مربوطه تخصص نداشته‌اند که هزینه بالاسری بسیار زیادی به صنعت تحمیل شده‌بود.»
مافیاهای گردن کلفت صنعت نفت چه کسانی هستند؟
مدیرکل پیشین امور خزر و آسیای میانه وزارت نفت ایران در ادامه گفت:« آقای زنگنه با استفاده از این دلسوزان صنعت نفت که تجارب زیادی داشتند، توانست زمانی که برجام امضا شد، تولید و صادرات نفت را به رقم قابل توجهی برساند اما مافیای بسیار قوی در صنعت نفت حضور پیدا کرده بودند . یادتان باشد در دولت نهم ادعا شد که در وزارت نفت مافیا وجود دارد و سپس وزیر وقت نفت در دولت آقای احمدی‌نژاد که وزیر نفت شدند در مجلس اعلام کردند که من هر چقدر در نفت جست‌وجو کردم مافیایی پیدا نکردم اما مهندس زنگنه در پنجم دی ماه ۱۳۹۲ در جمع مدیران و کارشناسان سابق شرکت نفت و گاز و شرکت‌های زیر مجموعه با شفافیت جالبی گفت دوستان مافیاهای گردن کلفتی در حوزه نفت حضور دارند که مشکل‌ساز هستند و نام مافیای «ب.ز» را به زبان آورد و او را معرفی کرد و سپس آقای «ب.ز» برای آقای زنگنه پیام فرستاد که جای ما عوض خواهد شد تو به زندان خواهی آمد و من بیرون می‌آیم. در دولت دوازدهم با آقای زنگنه کاری کردند که دیگر جرات نکرد از مافیا حرفی به زبان بیاورد تا اینکه آن مافیا که در زیرزمین با آقای ترامپ رفیق بود، رئیس جمهور آمریکا را متقاعد کرد تا از برجام خارج شود و آقای ترامپ هم زمانی که خواست از برجام خارج شود با شفافیت تمام گفت که ایران سر آمریکا در برجام کلاه گذاشته است.»
هدر رفت گاز در سیستم گازرسانی ما اندازه مصرف ترکیه است
این کارشناس حوزه انرژی در ادامه افزود:« مشکل اصلی که ما امروز داریم این نیست که شرکت ذخیره‌سازی گاز منحل شده‌است بلکه این است که ما در صنعت گاز و نفت نتوانسته‌ایم فناوری‌های جدید را بکار گیریم، علاوه بر اینکه میزان هدر رفتن گاز در سیستم گازرسانی ما به اندازه مصرف یک سال ترکیه است. دولت سیزدهم بدون سر و صدا بهای انرژی مصرفی برای مصرف‌کننده را افزایش داده‌است اما این موضوع کماکان باعث نشده‌است مصرف‌کننده کم مصرف کند، چراکه به طور کلی سیستم مصرفی ما نه تنها در بخش خانگی بلکه در بخش صنایع از راندمان خوبی برخوردار نیست؛ یک متر مکعب گاز زمانی که به نیروگاه ما وارد می‌شود ۳ کیلووات ساعت برق تولید می کند اما در ترکیه یک متر مکعب گاز ۵ تا ۶ کیلووات ساعت برق تولید می کند.»
چنبره مافیا بر منافع ملی
خاقانی در ادامه افزود:« شما انتظار دارید مصرف‌کننده مصرف خود را کاهش دهد اما نمی‌گویید چطور اینکار را انجام دهد؛ سیستمی که مصرف کننده به واسطه آن خود را گرم می‌کند و یا خوراک می‌پزد انرژی زیاد مصرف می‌کند. وزارت نفت در دولت هفتم و هشتم متوجه این مشکل شد و شرکت بهینه‌سازی مصرف انرژی را تاسیس کرد و مطالعاتی در آنجا انجام شد که به عنوان مثال برای کاهش مصرف بنزین می‌بایست حمل و نقل عمومی توسعه پیدا کند و کیفیت آن بهبود پیدا کند اما مافیای اتومبیل اجازه چنین کاری را نداد؛ چراکه اگر کیفیت حمل و نقل عمومی ما بهبود پیدا می‌کرد، کسی به دنبال خرید اتومبیل نمی‌رفت و در ارتباط با صنایع گرمایشی نیز مطالعات وسیعی صورت گرفت مبنی بر بازسازی و نوسازی اما صنعتگران تحریم‌ها را بهانه کردند و از این کار سرباز زدند از طرفی اگر می‌خواستند تحریم‌ها را دور بزنند نیز هزینه تمام شده آنها ۴۰ درصد افزایش پیدا می‌کرد و در نتیجه مشکلات ما آنجایی است که عده‌ای در حکمرانی و یا دولت پنهان حضور دارند که به جای منافع ملی، منافع باندی و فامیلی خود را ارجحیت می دهند. در دولت دوازدهم و در آذر ماه سال ۱۳۹۶ حسن روحانی زمانی که لایحه بودجه سال ۱۳۹۷ را تقدیم مجلس می‌کرد، صراحتا بیان کرد که درصد قابل توجه نقدینگی کشور در اختیار ۵ شخصیت حقیقی و حقوقی است و مبارزه با این ۵ شخصیت خیلی سخت است و آقای ابراهیم رییسی که با شعار مبارزه با فساد بر روی کار آمد تنها برای نیل به این هدف باید اقتصاد خرد و کلان کشور را شفاف کند.»
کشورهایی اروپایی چگونه از بحران انرژی جان سالم به در بردند؟
با این وجود ایران در این موج سرما تنها نبوده‌است و در هفته‌های گذشته کشورهای اروپایی و حتی روسیه سرمای بی‌سابقه‌ای را تجربه کردند اما این سرمایه بی‌سابقه در نهایت منجر به افت فشار گاز در کشورهای اروپایی که مالک دومین بزرگترین میادین گازی نیز نیستند، نشد!
محمود خاقانی در پاسخ به این پرسش که اروپا چه سیاستی را در پیش گرفت که توانست بر بحران گاز فائق آید؛ گفت:« در حال حاضر که در بودجه ۱۴۰۲ گفته می‌شود از مردم مالیات اخذ شود، بحث بر سر این است که دیگر نباید بر درآمدهای نفتی حساب باز کرد چراکه برجام مرده است و در نتیجه دولت باید برای تامین منابع خود از مردم مالیات اخذ کند که این مالیات نیز تورم را افزایش خواهد داد، در اروپا مردم مالیات می‌دهند و مردم دولت‌هایی را انتخاب می‌کنند که موظف‌اند به مالیات دهندگان پاسخ‌گو باشد، چراکه دستمزد کارمندان دولت از محل مالیات تامین می‌شود و در نتیجه دولت و کارمندان دولت خدمتگذار مردم هستند نه اینکه حاکم بر مردم باشند. در اروپا دولت بر این اساس اعتماد عمومی را دارد و دولت‌های اروپایی خیلی صادقانه به مردم گفتند که مشکل ما در حال حاضر جنگ اوکراین است و نگرانی ما این است که جنگ اوکراین توسعه پیدا کند و از مردم خواهش کردند که درجه حرارت سیستم‌های گرمایشی را کاهش دهند و مردم نیز آن را پذیرفتند و در ادامه به مردم گفتند که از آنجا که واردکننده‌هستند و صادرکنندگان انرژی از این فرصت استفاده کرده و گران فروشی می کنند مجبور می‌شوند انرژی را گران خریداری کنند و به مردم نیز گران بفروشد اما گفتند که اگر ” دیدیم می‌توانیم از محل هزینه‌هایی که از محل مالیات شما تامین می‌شود در بودجه دولت صرفه جویی کنیم این صرفه جویی را به صورت یارانه سوخت به شما پس خواهیم داد به شرطی که کیفیت هیچگونه از خدمات شما کاهش پیدا نکند ” و مردم به دلیل اعتمادی که به دولت دارند با دولت همراهی و همکاری می‌کنند؛ اما در ایران دولت هر چه به مردم بگوید مردم جور دیگری رفتار می‌کنند.»
۲۲۳۲۲۷
