بوی زندگی و یک کلاغ چهل کلاغ فضای مجازی

گروه جامعه سیمای وطن – زندگی در جریان است و این موضوع را می‌توان از ترافیک صبحگاهی مهر ماه، کودکانی که با لباس‌های فرم‌ رنگارنگ دست در دست پدران و مادران خود در مسیر مدرسه هستند، ایستگاه‌های شلوغ مترو و اتوبوس، صف‌های شلوغ در ایستگاه‌های تاکسی‌های خطی ملاحظه کرد. افرادی که نان تازه به دست عازم محل کار شده‌اند، بانک‌ها و مغازه‌هایی که از سر صبح باز هستند و مردمی که کیف به دست در خیابان می‌روند تا به مقصدی برسند و عصرهای پر ترافیک و عابران و شهروندانی که کیسه های خرید در دست دارند یا در رستوران‌ها و کافه‌ها مشغول صحبت و گذران اوقات هستند، همه و همه بوی زندگی را به مشام می‌رساند.

از زاویه دید افرادی که فقط پشت دستگاه‌های رایانه یا از طریق گوشی تلفن همراه و از فضای مجازی، واقعیات اجتماعی را رصد می کنند، ظاهرا جنگ در گرفته است. فیلم‌هایی که در فضای مجازی منتشر می‌شود، عکس‌ها و توئیت‌هایی که حتی توسط افراد مشهور زده می‌شود حاکی از یک اتفاق و التهاب است؛ التهابی که اذهان را مشوش می‌کند. تصاویر خشونت باری که حتی مناسب دیدن همه افراد نیست و جز ترویج خشم و نفرت و ناامیدی چیزی در پی ندارد اما وقتی پا از ابرهای فضای مجازی به دنیای واقعی می‌گذاری، دنیای دیگری در جریان است.

واقعیت این است که فضای واقعی و مجازی آنچنان به هم تنیده و آمیخته شده است که گویی مانند یک کلاف سردرگم هر کاربری را هم درگیر می‌کند و در این آشفته بازار یک کلاغ چهل کلاغ فضای مجازی، تشخیص اخبار صحیح و جعلی کار ساده‌ای نیست. در این فضا هر چند دسترسی انبوه به کاربران سرعت انتشار اخبار و حوادث را افزون کرده است اما اغراق و مبالغه در وقوع یک حادثه با واقعیت فاصله بسیار دارد و راستی آزمایی تک تک هر خبر هم در جو غبارآلود مجازی نه ممکن است و نه میسر و فقط مخاطب را به فکر فرو می برد که چه شده است و تحیر و نگرانی که چه خواهد شد.

بمباران اطلاعات فرصت اندیشه را می‌گیرد و آنقدر با دیدن تصاویر احساسات هر انسانی درگیر می‌شود که با تخریب ساختار فکری مخاطب ممکن است فهم و ادراک واقعیات را با اخلال مواجه کند و در این میان، بنگاه‌ها و غول‌های خبرپراکنی هم از آب گل آلود ماهی‌های درشت می گیرند اما مهم تاوانی است که جامعه در پس این جریانات، گزاف می پردازد.

اعتماد و بارقه‌های امید اجتماعی که در پس این حوادث و بازتاب‌های واهی تحت تاثیر قرار می‌گیرد و مفاهیم اجتماعی موجهی همچون اعتراض، پاسخگویی و شفافیت به مضامین خشونت باری چون اغتشاش و خرابکاری تبدیل می‌شود. در سایه همه این اتفاقات و جریانات اجتماعی، آگاهی و آگاهی بخشی واقعیتی انکارناپذیر است و باید خلا جریان اطلاعاتی و بازنشر اطلاعات در جامعه‌ای که تحت تاثیر شدیدترین بمباران‌های تبلیغاتی منفی است، در مسیر روشن و شفاف پیگیری شود.

———————

*خبرنگار اجتماعی سیمای وطن