جواد مرشدی: احزاب در کشورها علاوه بر این که نقش قدرت در سایه را ایفا می کنند، در عین حال در روابط و مناسبات میان کشورها نیز نقش عمده ای ایفا می کنند. در این باره در ایران ادبیات بسیار ضعیفی وجود دارد. در عین حال آن چه که وجود دارد با توجه به تاریخ سیاسی ایران حتی سابقه نه چندان خوبی نیز به شمار نمی رود از جمله برای مثال رابطه حزب توده با شوروی سابق که در معاهدات بین المللی نقش متوازن و تامین کننده منافع اتحادجماهیر شوروی سابق را در برابر منافع دیگر کشورها ایفا می کرد. در عین بنا بر اهمیت احزاب بنا به میزان نفوذ در قدرت یا دارا بودن پایگاه اجتماعی، نقش چانه زنی کشورها در برابر کشورهای دیگر افزایش می یابد. از این منظر احزاب نه فقط قدرت در سایه که به عبارت دیگر میزان انسجام و قدرت متمرکز در جامعه را نشان می دهند که در مناسبت های مختلف قادر به ایفای نقش هستند. برای مثال آن گونه که دبیر کل حزب موتلفه اسلامی می گوید، در دوره آیت الله هاشمی رفسنجانی در سفرهای خارجی مهم، از احزاب مهم کشور مشورت اخذ می شد. او با توجه به این که حزب موتلفه اسلامی مهمترین بخش های بازرگانی کشور را در ارتباط با کشور چین در دست داشته و دارای سوابقی کافی در این زمینه است، مانند اتاق ایران و چین، از دولت رئیسی گله مند است که چرا از حزب مذکور برای سفر چین استفاده نشده است. بادامچیان حزب موتلفه را حزب نظام می داند. این گفت و گو در زیر از نظرتان می گذرد:
شما دبیر کل یکی از بانفوذترین احزاب کشور هستید و اغلب کار حزبی کرده اید، با توجه به سفر آقای رئیسی به چین آیا از توانمندی حزب شما در این باره استفاده شد و به طور کلی نقش احزاب در ارتباط دولت جمهوری اسلانی با چین چگونه خواهد بود؟
ارتباط همه حزب ها با کشور های دیگر میسر نیست .زیرا کشورهای دیگر نسبت به موقعیت و نفوذ کلمه و تاثیرگذاری احزاب که در جریانات جاری نیستند کاری ندارند، ما الان یکصد و خرده ای حزب در کشور داریم. زمانی که بنده ریاست خانه احزاب را بر عهده داشتم سیصد و خرده ای حزب داشتیم، نکته مهم این است که هیچ کشور خارجی نمی‌آید با سیصد حزب ارتباط داشته باشد. اما در برخی مسائل، حزب‌ها موثر هستند، یک موقع است که حزب دولت را تشکیل داده و یا دولت با یک حزب دارد کار می‌کند. در ایران تقریبا در طول این چهل و اندی سال، حزبی را نداشته‌ایم که تشکیل دولت دهد، حتی مردم به مرحوم شهید رجایی و شهید باهنر که هر دو موتلفه ای بودند هم از طرف اینکه حزب موتلفه کشور را اداره کند، رای ندادند.
آیا حزب شما در آن زمان مایل به اداره کشور بود؟
نه، ما درصدد اینکار نبودیم و معتقد بودیم که باید جمعی حرکت بکنیم. در حزب جمهوری اسلامی هم نظر بر این شد که آقای رجایی نخست وزیر و بعد رئیس جمهور شوند و آقای باهنر نخست وزیر ایشان شوند. بنابراین آن هم دولت حزبی نبود. مقام معظم رهبری دبیر کل حزب جمهوری اسلامی و رئیس جمهور بودند و در اینجا حزبی که رئیس جمهور از اوست یک نوع نگاه ویژه به مسائل دارد، فلذا وقتی که رهبری یا مرحوم آقای هاشمی که می‌خواستند به سفر بروند درشورای مرکزی حزب در مورد سیاست ها صحبت می شد و مشورت می گرفتند.
یعنی در آن زمان نقش احزاب مطرح بود؟
بله ولی این موضوع دیگر مطرح نشد.
در زمان آقای خاتمی چطور، جبهه مشارکت در آن زمان نقش به‌سزایی را ایفا می کرد.
آقای خاتمی از طرف حزبی سرکار نیامد ولی بعد آمدند حزب مشارکت را راه انداختند.
آقای احمدی نژاد چطور؟ ایشان مد نظر اصولگرایان بودند ،کدام حزب از ایشان حمایت کرد؟
بعد از انتخاب ایشان بود که رایحه خوش خدمت راه انداختند که بعدا به حزب پایداری تبدیل شد. در آن زمان چون دولت با این حزب مرتبط بود و حزب با رئییس جمهور در رابطه بود نقش حزب اثر داشت ولی در بیرون از ایران اثری نداشت. یعنی در خارج از کشور نه به مشارکت بهایی می دادند و نه به حزب پایداری.
به عدم نقش این احزاب اشاره داشتید ، در این دولت نقش موتلفه در مناسبات خارجی خصوصا رابطه با چین چگونه خواهد بود؟
مسئله موتلفه با این احزاب جداست، حزب موتلفه اسلامی در روابط بین الملل خود یک قدرت مربوط به نظام جمهوری اسلامی است، کما اینکه ما درمسئله ارتباط با چین یا کشورهای دیگر و یا احزاب مقاومت در کشورهای همسایه، روابط ویژه ای داریم .
در اینجا نقش شما حزبی است یا دولتی؟
نقش ما در اینجا نقش حزبی است و نقش دولت نیست،در نتیجه ما در مواضع حزبی عمل می کنیم .
یعنی فارق از نظام، مواضع مستقل خود را اعمال می کنید؟
خیر، ما دقیقا در چارچوب رهنمودهای ولی امر مسلمین و با هماهنگی وزارت خارجه و وزارتخانه های مربوطه عمل می کنیم.
در خصوص این نوع عملکرد به مورد مصداقی هم اشاره می فرمایید؟
بله، مثلا در اواخردولت آقای روحانی حزب حاکم ویتنام نامه ای نوشته بودند که علاقه مند هستند با حزب موتلفه اسلامی ارتباط برقرار کند، ما نیز بررسی کردیم و در نهایت هفته گذشته بنده با سفیر ویتنام در دفتر حزب موتلفه با حضور مسئولان ذی‌ربط مان جلسه ای داشتیم و گزارش این جلسه را نیز به وزارت خارجه می دهیم. زیرا در چارچوب نظام حرکت می کنیم. در کره شمالی نیز ارتباط داریم و مواضعی را که دولت نمی تواند به علت مشکلات بین الملل بگیرد، حزب موتلفه اینکار را می کند. بنابراین باید گفت احزاب متفاوت هستند و اثر گذاری آنها در سیاست خارجی و بین الملل نیز متفاوت است.
آیا حزب شما در ادوار گذشته و اکنون با چین نیز ارتباط داشته ودارید؟
بله،اخیرا و در دولت آقای روحانی به واسطه جنگ اوکراین چهار محموله بزرگ کود شیمیایی که وزارت جهاد و کشاورزی از چین خریده بود و دچار مشکل شده بود با نامه بنده به رهبر چین ختم بخیر شد و آنها احترام گذاشتند. محموله را به ایران فرستادند.
یعنی آنها حزب موتلفه را به رسمیت می شناسند؟
بله،آنها حزب موتلفه اسلامی را حزب حاکمیت و نظام می دانند و معتقد هستند موتلفه در کشور یک حزب منظم و سابفه دار است و در عرصه سیاسی ایران حساب جدایی از احزاب دیگر دارد.ضمن اینکه ما خود را تافته جدا بافته نمی دانیم .
پس باید نتیجه بگیریم چون دولت رئیسی حزبی نیست حزبی هم عمل نمی کند؟
این یک حرف دیگر است اما اینکه آیا ما در این رابطه باید با دولت همکاری کنیم حرف دیگری است.بله اگر آقای رئیسی در این سفر پیگیری می کردند که با توجه به این سوابق و روابط یک نفر از حزب موتلفه نیز در این سفر ایشان را همراهی می کرد قطعا به نفع کشور بود. چرا که می شود خیلی از مسائل را خارج از دولت توسط یک حزب حامی و طرفدار دولت حل کرد، این موضوعی است که مورد توجه ایشان نبوده و به نظرمن توجهی به این موضوع نداشتند واین مصاحبه شاید باعث شود در موارد دیگر این موضوع را مد نظر قرار دهند ،بعنوان مثال در سفر آقای احمدی نژاد به تاجیکستان بنده نیز ایشان را همراهی کردم.
بیشتر بخوانید:
۲۱۶۲۱۲
