مهسا مژدهی: زمزمه‌های حضور سوخو ۳۵ در ایران از اسفندماه سال گذشته بالا گرفت. پس از آن خبر رسیدن قریب‌الوقوع این جنگنده‌های محبوب روسی به تهران، بارها مورد بحث قرار گرفت و در نهایت مشخص شد که قرار نیست حداقل فعلا سوخویی از سوی روس‌ها به ایران فروخته شود و شاید در آینده، این توافق به جایی برسد. پیش از این قرار بود ایران صاحب سه سوخو ـ ۳۵ شود که به گفته مقامات کشور، سه ماهه به دست کشورمان برسند. اما پس از مدت‌ها تعویق، سرنوشت این خریدها مشخص نیست.
چرا سوخو ۳۵ برای ایران اهمیت دارد؟
سوخو ـ ۳۵ یکی از پرشروشورترین سلاح‌های جهان است که روسیه آن را تولید می‌کند. یکی از نام‌های این جنگنده ارباب آسمان است. اما روس‌ها بعد از آن‌هم جنگنده‌های بهتر و مجهزتری تولید کرده‌اند که سوخو ۵۷ نام گرفته. به هر حال این رادار پیشرفته، قابلیت شناسایی ۳۰ هدف هوایی و چهار هدف زمینی را در فاصله ۳۰۰ تا ۴۰۰ کیلومتری خود دارد و می‌تواند همزمان با چهار هدف درگیر شود. سوخو ـ ۳۵ در سازمان ناتو تحت عنوان فلانکر-ای یا فلانکر-E شناخته می شود. این جنگنده برگرفته و توسعه یافته جنگنده سوخو-۲۷ است و در ابتدا تحت عنوان سوخو-۲۷ام شناخته می شد. سوخو ـ ۳۵ همچنین می تواند در کمتر از پنج ثانیه سرعت خود را به صفر برساند و کاملا تغییر جهت دهد. جنگنده سوخوی ۳۵ دارای هشت موشک R-۲۷ER۱ ، چهار موشک R-۲۷EP۱ و دوازده موشک RVV-AE برد متوسط است. هواپیمای سوخو ۳۵ تا ۱۸ کیلومتر از زمین اوج می گیرد و با سرعت دو هزار و ۳۹۰ کیلومتر در ساعت پرواز می کند و برد پروازی آن چهار هزار و ۵۰۰ کیلومتر است. در حالی که سرعت F-۳۵ آمریکایی هزار و ۷۲۸ کیلومتر در ساعت و برد پروازی آن دو هزار و ۲۰۰ کیلومتر است. وزن جنگنده SU-۳۵ در حالت عادی ۱۸ تن است و پس از بارگیری جنگ افزار می تواند با وزن ۳۵ تن پرواز کند.
بیشتر بخوانید:
جزئیات سوخو۳۵ که تازه افشا شده!
سوخو۳۵ روسیه چند فروخته می‌شود؟
حقایقی در خصوص سوخو۳۵ که از آن بی‌خبرید
حضور سوخوـ ۳۵ در نیروی هوایی ایران می‌توانست وضعیت دفاعی ایران را دچار تغییر کند. برخی کارشناسان می‌گفتند تهران با داشتن این جنگنده دست بالا را در منطقه خواهد داشت. اما همه هم این نظر را تایید نمی‌کردند. مثلا اندیشکده آمریکایی استیمسون نوشته است این هواپیماها که در ابتدا برای فروش به مصر تولید شده بودند می‌توانند تا دو اسکادران نیروی هوایی را تجهیز کنند، اما برای نوسازی قابل توجه ناوگان تاکتیکی ایران کافی نیستند، چه رسد به اینکه به ایران در برابر همسایگانش برتری هوایی بدهد.
چه کسانی نگران ورود سوخو به ایران بودند؟
خرید سوخو از سوی تهران چندان به مذاق همسایگان ایران خوش نیامد. رژیم صهیونیستی هم به عنوان یکی از متحدان روسیه، از تصمیم مسکو برای ارسال سوخو ۳۵ به ایران به‌هیچ‌وجه خوشحال نشد. نشریه نیوزویک در گزارشی نوشته بود: تحویل جنگنده‌های پیشرفته سوخو ـ ۳۵ از سوی روسیه به ایران که در آستانه نهایی شدن قرار دارد، دورانی تازه در روابط تهران و مسکو را آغاز خواهد کرد. به نوشته نیوزویک، روابط نظامی رو به توسعه ایران و روسیه، تاثیرات زیادی بر منافع امنیتی واشنگتن و هم‌پیمانانش در خاورمیانه خواهد داشت. این مجله آمریکایی در ادامه خاطرنشان کرد: این تحول، اولین خرید بزرگ ایران از جنگنده‌های خارجی در قرن حاضر محسوب می‌شود که نیروی هوایی ایران را تقویت می‌کند. «گای پلابسکی» کارشناس صهیونیست در امور تسلیحاتی در این باره به نیوزویک در مورد این اتفاق توضیح داده بود که این جنگنده روسی با توجه به ویژگی‌هایی که از آن بهره‌مند است، یک درنده خطرناک در برابر جنگنده‌های نسل چهارم و حتی نسل ۵/ ۴کشورهای غربی محسوب می‌شود.
با اشاره به اینکه تحویل جنگنده‌های سوخوی سو ۳۵ روسی به ایران می‌تواند قواعد بازی نظامی در خاورمیانه را تغییر دهد، افزود: تحویل این جنگنده‌ها به ایران در کنار استقرار سیستم دفاع موشکی اس ۴۰۰ در این کشور، می‌تواند به چالش بزرگی برای جنگنده‌های نسل چهارم نیروی هوایی ارتش اسراییل تبدیل شود. برخی از ناظران معتقدند دوستی بین مسکو و تل آویو مانع از ارسال سوخو ـ ۳۵ به تهران شده است گزارش‌هایی هم در رسانه‌های غربی منتشر شد که می‌گفت مقامات اسرائیلی با همتایان روس خود بر سر گسترش اتحاد نظامی روسیه با ایران و احتمال ارائه تسلیحات پیشرفته روسی به ایران بحث کردند. بنیامین نتانیاهو در نشستی با نمایندگان پارلمان اسرائیل در پشت درهای بسته، این گفتگوی «رُک و صریح» با مقامات روسیه را فاش کرد. برخی دیگر نقش کشورهای منطقه را در این حوزه کمرنگ نمی‌دانند.
نظر مقامات ایرانی چیست؟
پیش از اینکه پرونده سوخو ـ ۳۵ و ارسال آن به ایران تقریبا بسته شود، برخی مقامات در تهران از ارسال قریب‌الوقوع آن در آینده بسیار نزدیک حرف می‌زدند. اما اخیرا محمدرضا آشتیانی، وزیر دفاع ایران در توضیح خرید سوخو ـ ۳۵ گفته در مقطعی برای خرید اقدام کردیم اما به این نتیجه رسیدیم که می‌توانیم جنگنده‌ها را در داخل کشور تولید کنیم. در این توضیحات در مورد غرامت احتمالی یا دلیل عقب‌افتادن تحویل سوخو ـ ۳۵ توضیح ارائه نشده است. با همه اینها هیچ مرجعی تاکنون اعلام نکرده که چه برسر سوخو و قرارداد بین ایران و روسیه در مورد آنها بیاید.
روسیه با الجزایر هم بست اما تکلیف جنگنده های ایران مشخص نشد
به باور کارشناسان جنگ اوکراین، کشور روسیه را وارد شرایطی کرده که نمی توان چندان نسبت به تعهداتش خوش بین بود. سابقه روسیه در ماجرای تکمیل نیروگاه بوشهر و سامانه های اس ـ۳۰۰ به خوبی گویای این امر است آن هم در زمانی که روسیه در این وضعیت جنگی قرار نداشت. تنها امیدی که در این موضوع وجود داشت همگرایی هر چه بیشتر تهران و مسکو پس از روی کار آمدن دولت سیزدهم بود که شاید تحولی در روابط این پدید آورد اما مواضع روسیه در خصوص جزایر سه گانه ایران مسائل دیگری را روشن ساخت. حالا روسیه بدون تحویل این جنگنده ها به ایران، با کشورهای دیگر از جمله الجزایر به توافق رسمی در زمینه همکاری هوایی دست یافته است. موضوعیت آن بر سر ارسال جنگنده‌های پیشرفته ساخت روسیه به الجزایر است. در همین حال دو کشور در مورد تحویل جنگنده‌های سوخو-۳۴ و سوخو-۵۷ تا سال ۲۰۲۵ به توافق رسیدند. پیشتر قرار بود روسیه جنگنده‌های سوخو-۳۴ به این کشور واقع در آفریقا ارسال کند که به دلایلی به تعویق افتاد. یکی از دلایل خرید جنگنده نسل پنجم سوخو-۵۷ توسط الجزایر تجهیز ارتش مغرب به جنگنده‌های پیشرفته آمریکایی است.نیروی هوایی الجزایر ۴۶ فروند جنگنده میگ-۲۹ ۵۷ فروند سوخو-۳۰ و ۲۵ فروند سوخو-۲۴ دارد. باید دید آیا روسیه در همکاری های هوایی کشورهای دیگر را در اولویت قرار خواهد داد یا اینکه به تعهداتش برای ارسال سوخو ـ۳۵ به ایران زودتر از کشورهای دیگر عمل می کند.
۳۱۱۳۱۲
