مهسا مژدهی: ایران و عربستان سفارت‌خانه‌های خود را در اردیبهشت ماه باز خواهند کرد تا خط پایانی بر هفت سال قطع رابطه کشیده شود. پادرمیانی‌های چین برای برقراری روابط مجدد میان تهران و ریاض باعث شد تا از سرگیری ارتباطات با سرعت بالایی پیش برود. رئیس جمهور ایران به پیشنهاد پادشاه سعودی برای سفر به ریاض پاسخ مثبت داده و در مقابل از ملک سلمان دعوت کرده تا به تهران سفر کند. اقدامی که به‌نظر می‌رسد بیش از هر چیز نشان از انگیزه تهران و ریاض برای تنش زدایی باشد.
قاسم محبعلی کارشناس مسائل خاورمیانه در گفتگویی با سیمای وطن در مورد اثر برقراری روابط بین تهران و ریاض بر منطقه خلیج‌فارس می‌گوید: باید تا زمان بازگشایی سفارت‌خانه‌ها منتظر باشیم. این یک گام است که نشان می‌دهد روابط دو کشور همسایه در مسیر عادی‌سازی قرار گرفته. برقراری روابط دیپلماتیک بین کشورها به معنای حل اختلافات نیست. اختلافات متعددی بین ایران و عربستان وجود دارد که باید روی آن مذاکره شود. یمن یکی از آنهاست که برای عربستان بسیار مهم است. در عراق و سوریه و لبنان و خلیج فارس و برنامه هسته‌ای ایران هم اختلافات بین دو کشور وجود دارد. همچنین رقابت‌های منطقه ای بین تهران و ریاض هم وجود دارد که باید مورد بحث قرار بگیرد و نیازمند است که طرفین بعد از عادی سازی روابط با هم گفتگو کنند تا راه‌حلهایی برای عبور از آن مسایل یا حداقل مدیریت قضایا صورت دهند تا دیگر باعث تنش و درگیری بین طرفین مانند گذشته نشود.
>>>بیشتر بخوانید:
بن سلمان از ترس کودتا با ایران آشتی کرد؟
ایران و عربستان؛ از آغاز مناسبات دیپلماتیک تا همگرایی اقتصادی
امارات هم به آمریکا پشت می‌کند؟
محبعلی در مورد وضعیت یمن بعد از برقراری روابط بین دو کشور توضیح می‌دهد: در یمن از مدتی قبل آتش بس برقرار بود و حالا هم تمدید شده و مذاکرات برای حل و فصل آن در حال آغاز است. جنگ یمن جنگی بی سرانجام بود که به هیچ نتیجه‌ای به غیر از خسارت برای مردم این کشور نداشته است. راه‌حل این است که دولتی فراگیر متشکل از همه اقوام در یمن برقرار شود و ایران هم می‌تواند به این قضیه کمک کند و البته عربستان نقش کلیدی در این ماجرا دارد. انتظار عربستان هم این است که ایران به دوستانش در یمن توصیه کند که وارد گفتگوهای سیاسی برای حل مساله یمن شوند و وارد چارچوبی شوند که سازمان ملل و… به آن اصرار دارند.
این کارشناس جهان عرب در مورد وضعیت سوریه بعد از آشتی بین ایران و عربستان گفت: حتما در سوریه هم اتفاقات بهتری می‌افتد. البته مساله اساسی که در حال حاضر برای عربستان و سوریه مطرح است، نحوه بازگشت دمشق به اتحادیه عرب است و تاثیراتی که این بازگشت بر جهان عرب خواهد گذشت. انتظاراتی هست که هم در سیاست خارجی و هم سیاست داخلی سوریه تحولاتی صورت بگیرد. البته این انتظار از سوی عربستان و متحدانش است. همچنین باید ببینیم وضعیت نیروهای خارجی مستقر در سوریه به چه سمت خواهد رفت.
او در مورد چالش‌های اصلی که کماکان بین ایران و عربستان وجود دارد تاکید کرد: بعد از موضوع یمن، مساله بحرین وجود دارد که موضوع مهمی بین ایران و عربستان به حساب می‌آید. آنها مدعی هستند که بابت مداخلات ایران نگرانی‌های دارند. بحرین به عربستان سعودی چسبیده است و تحولاتش بر امنیت داخلی عربستان سعودی اثر می‌گذارد. همچنین از آنجایی که اکثریت جمعیت این کشور شیعه هستند برای ایران هم بسیار مهم است. حمایت ایران از گروه‌های شیعی و حمایت عربستان از گروه‌های سنی علاوه بر بحرین در عراق و لبنان و سوریه هم وجود دارد. از جمله تنش‌ها مناسبات ایران با غرب و مساله هسته‌ای است و سعودی‌ها مدعی هستند در مذاکرات منافع آنها هم حفظ شود. منافع مشترکی هم مانند مسائل انرژی و نفت و مساله امنیت خلیج فارس وجود دارد که می‌تواند موضوع مذاکرات بعدی ریاض و تهران باشد.
محبعلی در مورد وضعیت امنیت منطقه توضیح داد: بعد از بهار عربی که مناسبات کشورهای عربی بسیار بهم ریخت، حالا کشورهای منطقه در حال رفع و حل کردن مسائل خود با کشورهای اطراف هستند. مهم ترین این روابط بازسازی روابط ایران و عربستان و تاثیرات آن بر منطقه است. هم برای عربستان که پروژه‌های بزرگی دارد امنیت مهم است و هم برای بقیه کشورهایی که آسیب زیادی از تحولات دیده‌اند، امنیت بسیار مهم است. مساله اصلی خاورمیانه امنیت است. این موضوع نه تنها برای خود کشور ها اهمیت دارد بلکه برای آمریکایی ها و اروپایی ها و حتی چینی ها که می‌خواهند در خاورمیانه سرمایه گذاری کنند، یک ضرورت است.
۳۱۱۳۱۲
