جواد مرشدی:امسال چهارمین و آخرین سال دوره یازدهم مجلس است و نمایندگان در مدت طی شده، همواره حرف از استیضاح چند وزیر زده‌اند، ولی غافل از یک استیضاح. حتی برخی ازآن‌ها که خود منتقد سیاست‌های اقتصادی دولت سیزدهم هستند هم نتوانستند یک استیضاح را به‌ثمر برسانند. حاکمیت یک‌دست با لابی‌گری، هرچه بود، آرایش اولیه کابینه را حفظ کرد، البته در این بین دو استعفا هم داشته‌ایم که بماند…با نگاهی گذرا می‌بینیم که در ادوار گذشته ظاهرا مجلس از ابزار نظارتی خود بیشتر استفاده کرده و در برکناری وزرایی که ناکارآمد تشخیص می‌داده، درنگی نکرده، آن‌چنان که در دولت اول و دوم اصلاحات هر کدام یک وزیر، دولت نهم یک وزیر، دولت دهم سه وزیر،دولت یازدهم یک وزیر و در دولت دوازدهم هم دو وزیر را استیضاح کرد. از مجلس که بگذریم، ظاهرا دولت هم تصمیمی برای ترمیم کابینه خود ندارد، با این‌که ماه‌ها از صحبت‌های آقای رئیسی در مورد ترمیم کابینه می‌گذرد، ولی درعمل اتفاقی نیفتاده و کماکان همان وزرا برصندلی خود، محکم‌تر ازقبل تکیه زده‌اند. «سیمای وطن» در گفت‌و گو با غلامرضا مرحبا عضو کمیسیون اقتصادی مجلس یازدهم به این موضوع پرداخته است.
مدت‌هاست آقای رئیسی از ترمیم کابینه سخن می‌گویند، ولی درعمل اتفاقی نمی‌افتد، نمایندگان مجلس هم از استیضاح وزرای ناکارآمد می‌گویند و به‌راحتی از کنار آن می‌گذرند. به‌نظر شما ترمیم کابینه دولت سیزدهم به کجا می‌انجامد؟
دولت‌ها معمولا بعد از مدتی از آغاز به‌کارشان، مدیران خود را مورد ارزیابی قرار می‌دهند و چنانچه رئیس جمهور برخی وزرای خود را همراه نبیند و احساس کند آنان دارای توانمندی و شایستگی‌های حرفه‌ای لازم نیستند، آن‌ها را جابه‌جا کرده و در محل‌های دیگری از آن‌ها استفاده می‌کند تا از این طریق یک انرژی و انگیزه جدیدی را به کابینه تزریق کند. از طرف دیگر مجلس هم اختیار و ابزار قانونی دارد که وقتی وزیری را ناکارآمد تشخیص داد و مشکلی وجود داشت که نیازمند ابزار استیضاح بود، آن وزیر را استیضاح کند. در مرحله بعد هم این مجلس خواهد بود که اگر اکثریت به استیضاح رای بدهند یا ندهند و از این طریق سرنوشت وزیر مربوطه مشخص می‌شود. اما این موضوع به این معنا نیست که حتما باید استیضاح اتفاق بیفتد.
به‌نظر شما کابینه دولت سیزدهم نیاز به ترمیم دارد یا خیر؟
ارزیابی‌ها نشان می‌دهد که لازم است با تجربه‌ای که به‌دست آمده در بعضی وزارتخانه‌ها باید از افراد کارآمدتر و پویاتری استفاده شود. استیضاح‌هایی هم قبلا مطرح شده و برخی نمایندگان آن را امضا کرده‌اند، به‌فراخور دستور جلسات مجلس، در دستور کار قرار خواهند گرفت و اعلام وصول خواهد شد.
به‌صورت مصداقی می‌توانید بگویید استیضاح کدام وزرا مطرح است؟
نه من مصداقی صحبت نمی‌کنم، اما هستند وزرایی که الآن استیضاح‌شان تقدیم هیات رئیسه شده و وقتی اعلام وصول شود، ما در خصوص آن‌ها تحلیل و اعلام نظر خواهیم کرد.
برخی نمایندگان معتقدند هیات رئیسه اعلام وصول استیضاح ها را طولانی می‌کند ودر این مدت وزرا با لابی‌گری تعداد امضا ها را کاهش می‌دهند تا استیضاح از رسمیت بیفتد.
دو نکته وجود دارد که باید آن‌ها را مستقل از یکدیگر ببینیم؛ ابتدا هیات رئیسه بر اساس برنامه و زمان‌بندی‌ای که دارد، اعلام وصول می‌کند و یا دردستور قرار می‌دهد، اما نکته دوم آن است که ما به‌عنوان نماینده مردم در برابر خدای متعال به قرآن کریم قسم خوردیم که حافظ منافع مردم باشیم و به اصول حرفه‌ای که برای این شغل در نظرگرفته شده، پای‌بند باشیم. این‌که اگر زمان اعلام وصول استیضاح طول بکشد و افرادی بیایند لابی‌گری کنند، نه قانونا، نه اخلاقا و نه بر اساس اصول حرفه‌ای صحیح نیست. ما باید بر اساس مطالعه و علم رای دهیم و برای رایی که داریم می دهیم در برابر خدا و در برابر خون شهیدان و مردم ایران مسئول و پاسخ‌گو هستیم. بنابراین وقتی به‌عنوان مثال، من نوعی تصمیم می‌گیرم که به استیضاح یک وزیر رای بدهم، به‌هیچ وجه با هیچ لابی‌ای نظر من برنمی‌گردد. چه آن آقای وزیر یک ماه وقت داشته باشد و چه کم‌تر. چون من به این حجت شرعی رسیده‌ام و بر اساس علمی که دارم، در آن موضوع اجتهاد کرده‌ام که در مورد یک وزیری رای استیضاح بدهم یا ندهم. این موضوع را باید همه ما در نظر داشته باشیم و با آزادگی تصمیم بگیریم و رای دهیم.
حرف شما کاملا متین، ولی چگونه است که نمایندگان امضا خود را پس می‌گیرند و استیضاح از حد نصاب می‌افتد. لابی‌گری در این‌باره چقدر موثر است؟
ممکن است باشد و ممکن است نباشد، این را من نمی‌دانم ولی اگر باشد اتفاق خوبی نیست و ان‌شالله که نیست.
نمایندگان مجلس یازدهم در حال سپری کردن سال آخر نمایندگی خود هستند ،این موضوع تا چه حد در کاهش استیضاح‌ها تاثیرگذار است؟
نباید این‌طور باشد، مجلس تا آخرین روز باید به‌وظیفه و کار خود ادامه دهد و معمولا در پایان خرداد تغییر و تحول ادوار شکل می‌گیرد. یعنی تا آخرین روزی که پارلمان فعال است و نمایندگان سر جای خود هستند و تا قبل از این‌که آن عکس یادگاری پایانی را بگیرند، نمایندگان باید به وظایف خودشان عمل بکنند. این دلیل نمی‌شود که اگر جایی مدیر ناکارآمدی وجود داشت، ما به این بهانه او را حفظ بکنیم و با تصمیم احساسی متاثر از شرایط روز، به سراغ وی نرویم. بنابراین من فکر می‌کنم یک‌سال وقت بسیار زیادی برای این‌کار است. از طرفی پس از رای‌آوری استیضاح، دولت باید تا سه ماه فرد جایگزین را معرفی کند و می‌شود دولت با توجه به شرایط، این فرصت را کوتاه‌تر و فرد مناسب را معرفی کند.
در ارتباط با جایگزینی وزراء به ویژه در تیم اقتصادی چه نظری دارید؟
من در این مورد نمی‌خواهم صحبت کنم چون این حدس‌ها و گمان‌ها خیلی منطقی نیست، هروقت آقای رئیس جمهور تصمیم گرفتند، اعلام خواهند کرد و ما هم در مورد آن صحبت خواهیم کرد. الآن این بحث هیچ مبنایی ندارد. به‌نظر من دامن زدن به این‌گونه صحبت‌ها صحیح نیست.
بیشتر بخوانید:
۲۱۶۲۱۲
