به گزارش سیمای وطن در تحلیلی به بررسی مشارکت احتمالی چین در جنگ اوکراین پرداخته و نظر چند کارشناس را در این زمینه جویا شده است.
پل هانل از مدیران پیشین امور چین در شورای امنیت ملی در این باره گفت: در طول سال گذشته، شاهد بودیم که چین چندین هدف را در رابطه با جنگ در اوکراین دنبال کرده است: حفظ شراکت استراتژیک خود با روسیه، مقصر دانستن ناتو برای آغاز جنگ، انتقاد نکردن از اقدامات روسیه در اوکراین و در عین حال تلاش به طور همزمان برای به حداقل رساندن آسیب به روابط خود با آمریکا و اروپا.
علیرغم ناامیدی که این موضع ممکن است در واشنگتن دی سی ایجاد کرده باشد، دولت بایدن چین را در مورد دو نگرانی اصلی تحت فشار قرار داده است: اگر چین تحریمهای بینالمللی علیه روسیه را تضعیف کند و تسلیحات نظامی به روسیه ارائه دهد، عواقبی در پی خواهد داشت. برخی از شرکت های چینی به دلیل ارائه فناوری دوگانه به روسیه از سوی مقامات ایالات متحده با تحریم مواجه شده اند. گزارش های جدید وال استریت ژورنال حاکی از آن است که شرکت های دفاعی دولتی چین تجهیزات ناوبری، سیستم های راداری و قطعات جت جنگنده را به شرکت های دفاعی تحت تحریم روسیه ارسال می کنند. در اینجا نگرانیهایی در مورد لغزش احتمالی در واشنگتن میشنوید. این را با سفر اخیر ما ژائوسو معاون وزیر امور خارجه چین به روسیه، دیدار هفته آینده بین دو وزیر خارجه و احتمال سفر شی جین پینگ به مسکو در اواخر سال جاری ترکیب کنید. با توجه به سوالاتی در مورد اینکه چقدر ممکن است برای چین مهم باشد که پوتین در جنگ اوکراین شکست نخورد، این احتمال وجود دارد که اطلاعات جدیدی ظاهر شود که فشار بیشتری بر روابط ایالات متحده و چین وارد کند. آیا افشاگری های اخیر نشان دهنده لغزش طرف چینی است؟ آیا ما شروع به مشاهده تغییرات در مورد دور زدن تحریمهای احتمالی چین و حمایت نظامی از روسیه میکنیم؟
حتی اگر اینها نهادهای تحت تحریم چین هستند که تجهیزات را به نهادهای تحریم شده توسط روسیه می فروشند، من گمان می کنم که این نوع فروش ها نیاز به تأیید سیاسی رهبران ارشد حزب کمونیست چین دارد.
>>>بیشتر بخوانید:
حامیان و مخالفان جنگ روسیه؛ کدام کشورها محتاطند؟
واکنش بایدن به طرح صلح چین برای جنگ اوکراین
احتمال باز شدن پای چین به جنگ اوکراین
الکساندر گابویف از اعضای ارشد اندیشکده کارنگی نوشت: اول، فکر می کنم ما باید تعریف کنیم که شکست روسیه به چه معناست. روسیه هنوز یک قدرت هسته ای است. متأسفانه، اگر ولادیمیر پوتین معتقد باشد که رژیم، میراث و بقای شخصی او در میدان نبرد در معرض خطر است، ما از استفاده احتمالی روسیه از سلاحهای هستهای در اوکراین دور نیستیم. به راحتی می توان حدس زد که جایی در مغز پوتین یک خط جادویی وجود دارد که به او می گوید “اینجا دقیقاً روسیه است و اینجا اوکراین است.” چالش بزرگ برای حاکمیت ارضی روسیه. این یک ریسک بزرگ است. ما جواب را نمی دانیم همه شواهد حاکی از این واقعیت است که پوتین معتقد است که داشتن کریمه در داخل روسیه معنای مقدسی برای مشروعیت و میراث او دارد و او هیچ گزینه ای را برای جلوگیری از بازپس گیری کریمه اوکراین از روی میز حذف نخواهد کرد.
مقابله با یک ابرقدرت هسته ای سخت است. شکست کامل – به این معنی که روسیه با غرامت مواجه است، تمام اراضی اوکراینی را که در سطح بین المللی به رسمیت شناخته شده است، باز می گرداند، و اینکه پوتین و دوستانش و همه افرادی که در بوچا و ایرپین حمله کردند و کشتند به لاهه سفر کنند بسیار بعید است. چین این را به خوبی می داند. بنابراین چین نیازی به تلاش اضافی برای حفظ بن بست در اوکراین ندارد.
کاری که چین انجام می دهد این است که همه چیز خارج از محدوده تحریم ها به عنوان یک رویه عادی ادامه می یابد. خرید نفت روسیه غیرقانونی نیست. هند این کار را می کند. مالزی این کار را انجام می دهد. بسیاری از کشورها این کار را انجام می دهند. وقتی صحبت از محموله هایی می شود که اخیراً توسط وال استریت ژورنال گزارش شده است، اگر با دقت نگاه کنید، اینها اجرای قراردادهایی هستند که قبل از جنگ در اوکراین هستند. آنها بین نهادهای تحریم شده توسط چین و نهادهای تحریم شده توسط روسیه قرار دارند. آنها برای مدتی قبل از جنگ در اوکراین در فهرست اتباع ویژه و افراد ممنوع شده (فهرست SDN) قرار داشتند. تصور اینکه ایالات متحده چه کاری می تواند در این مورد انجام دهد دشوار است، زیرا این یک غول نظامی-صنعتی تحت تحریم چین است که با یک نهاد تحت تحریم روسیه از طریق محموله های ریلی فرامرزی تجارت می کند. ایالات متحده می تواند واسطه ها را تحریم کند، اما این مانند بریدن سر “هیدرا” است. آنها در جای دیگری رشد خواهند کرد.
سوالی که برای سیاستگذاران ایالات متحده وجود دارد این است: آیا ما برنامه تحریمی ویژه ای را طراحی می کنیم که سایر بخش های اقتصاد چین را به دلیل این معاملات هدف قرار دهد؟ مشکل این است که ایالات متحده قبلاً کنترل صادرات بسیار قابل توجهی را بر روی تراشه ها و هوش مصنوعی از طریق دستور اجرایی در ماه اکتبر اعمال کرده است. پکن این اقدام را می بیند و فکر می کند: «به هر حال شما ما را تحریم می کنید. شما این کار را به این دلیل انجام می دهید که ما چین هستیم، نه به این دلیل که تجهیزات راداری به روسیه می فرستد. بنابراین بعید به نظر من این است که چین این نوع تجارت با روسیه را متوقف کند، اگرچه برای شروع در مقیاس بسیار کوچک است.
لی مینگجیانگ، دانشیار دانشکده مطالعات بینالمللی اس. راجاراتنام سنگاپور نیز می گوید: اول از همه، یک سال از شروع جنگ در اوکراین می گذرد و همانطور که دیدیم، دولت چین و شرکت های چینی در تجارت با روسیه بسیار محتاطانه عمل کرده اند. برای مثال، شرکتهای بزرگ کشتیرانی چین، عمداً از ارسال نفت روسیه اجتناب کرده و اساساً خودداری کردهاند. بانک های چینی به صراحت اعلام کرده اند که در معاملات ارزی با نهادهای روسی دخالت نخواهند کرد. تاجران چینی از من پرسیده اند: اگر من ماشینآلاتی را به روسیه بفروشم و همتایان روسی از آن ماشینها برای تولید تسلیحات نظامی استفاده کنند، آیا این نقض تحریمهای بینالمللی روسیه است؟
آنچه من میخواهم بگویم این است که شرکتهای چینی بسیار محتاط هستند. آنها درس بسیار مهمی از هواوی و زد تی ای گرفته اند. مطمئناً همیشه خلأهایی وجود خواهد داشت. شرکتهای کوچکی وجود خواهند داشت که قبلاً توسط ایالات متحده تحریم شدهاند و ممکن است ریسک کسب درآمد از طریق فروش به روسیه را بپذیرند. اما در مجموع بسیاری از شواهد نشان میدهد که چین در سطح رسمی نمیخواهد درگیر شود و نمیخواهد با ارائه تجهیزات نظامی به حمایت از روسیه متهم شود.
*منبع: کارنگی / ترجمه: ابوالفضل خدائی
311311