گروه سیاسی: در شرایطی که انقلابیون نگران از سلامتی امام هنگام پرواز با هواپیما از فرانسه به ایران بودند، در داخل کشور کمیته استقبال از امام تشکیل و همزمان درگیری ها برای تسلط بر شهر تهران نیز ادامه داشت. در چنین شرایطی نهادی موسوم به کمیته استقبال از امام(ره) در داخل کشور وظیفه برنامه ریزی برای استقبال از ایشان را بر عهده داشت. کمیته استقبال از امام خمینی(ره) نام یک نهاد انقلابی در ایران بود که در جریان انقلاب اسلامی، در تاریخ ۱ بهمن ۱۳۵۷ به منظور فراهم‌سازی امکان، تبلیغات، سازماندهی و برقراری امنیت بازگشت امام(ره) به ایران تشکیل شد.
مرحوم آیت‌الله اکبر هاشمی رفسنجانی از اعضای شورای مرکزی انقلاب اسلامی در مجموعه کتاب‌های خاطراتش از آن دوران به نحوه تشکیل کمیته استقبال اشاره کرده و نوشته است: «با اوج‌گیری تظاهرات و اعتراضات مردمی در سراسر کشور به‌ویژه در تهران، شاپور بختیار و حامیان او به ناچار تن به پذیرش خواست مردم دادند و با عقب‌نشینی نیروهای نظامی، بازگشایی فرودگاه مهرآباد را اعلام کردند و با این کار ورود امام به کشور قطعی شد و ایشان پس از انتشار پیامی که در آن از مردم نوفل‌لوشاتو تشکر و قدردانی کردند بار سفر بستند و عازم تهران شدند. با حتمی شدن آمدن امام و مشخص شدن روز ورود ایشان «کمیته استقبال» با حضور جمعی از دوستان شکل گرفت. »
در جلسه ای که اعضای شورای انقلاب در منزل آیت الله بهشتی تشکیل داده بودند، آیت‌الله مرتضی مطهری به عنوان رییس و رابط شورای انقلاب اسلامی، آیت‌الله محمد مفتح به عنوان سخنگو و رابط جامعه روحانیت مبارز انتخاب شدند. همچنین علی‌اصغر تهرانچی به عنوان رابط بازار، علی دانش‌منفرد به عنوان رابط انجمن اسلامی معلمان ایران، اسدالله بادامچیان به عنوان رابط هیأت‌های مؤتلفه اسلامی، حجت‌الاسلام فضل‌الله محلاتی به عنوان رابط جامعه روحانیت مبارز، کاظم سامی به عنوان رابط جنبش انقلابی مردم ایران، حسین شاه‌حسینی رابط جبهه ملی ایران و هاشم صباغیان رابط نهضت آزادی ایران دیگر اعضای شورای مرکزی کمیته استقبال از امام را تشکیل دادند. کمیته استقبال از امام شامل ۱۰ بخش از جمله تبلیغات، انتظامات، تدارکات، برنامه‌ریزی و تشریفات، برنامه‌ریزی و انتظامات داخلی، روابط عمومی، اطلاعات، در ورودی، شهرستانها و خبرنگاران بود. امام با حضور در بهشت زهرا صورتبندی کلی از چگونگی تشکیل حکومت آینده ایران ارائه کردند.
ویدئوی کامل سخنرانی امام خمینی در بهشت زهرا را ببینید
افراد حاضر در کمیته استقبال از امام، بعد از پیروزی انقلاب سرنوشت های متفاوتی پیدا کردند. آنها در روز استقبال از امام اگرچه از جریان های سیاسی مختلف و بلکه متعارض بودند، نقش تعیین کننده رهبری امام موجب شد تا تعارضات درونی جریان های انقلابی به عاملی وحدت بخش تبدیل شده و همگی در راستای یک هدف حرکت کنند. موضوعی که به عنوان نقطه قوت انقلاب اسلامی ثبت شده است.
سرنوشت این افراد بعد از انقلاب به سه دسته تقسیم می شود. همراهان امام در روز ۱۲ بهمن۵۷، ترور یا کشته یا به شهادت رسیدند. از مجموع افراد در قید حیات همراه امام در بهشت زهرا یا دخیل در برگزاری آن مراسم یا به دستگاه های امنیتی پیوستند یا در بخش خصوصی به تجارت مشغول اند و یا از اعضای نهضت آزادی بوده و خانه نشین هستند.
در ادامه گزارش به مرور سرنوشت این افراد می پردازیم:
مرتضی مطهری
مرتضی مطهری فریمانی ، استاد فلسفه اسلامی و کلام اسلامی و تفسیر قرآن، عضو هیئت موتلفه اسلامی و از نظریه‌پردازان نظام جمهوری اسلامی ایران بود. وی پیش از انقلاب ۱۳۵۷ استاد دانشکده الهیات دانشگاه تهران و پس از انقلاب به ریاست شورای انقلاب منصوب شد.
شهید مطهری در شامگاه ۱۱ اردیبهشت ۱۳۵۸ پس از آخرین جلسه سخنرانی در منزل یدالله سحابی پس از خروج از جلسه در خیابان پارک امین الدوله، هدف گلوله یکی از افراد گروه فرقان قرار گرفت و پس از انتقال به بیمارستان طرفه شهید شد. امام خمینی علاقه زیادی به وی داشت، تا آن‌جا که پس از مرگش گفتند: «فرزند عزیزی را که پاره تنم و حاصل عمرم بود، از دست دادم» قاتلان ایشان سه نفر به نام‌های محمدعلی بصیری، حمید نیکنام و وفا قاضی‌زاده بودند.
محمد مفتح
به خاطر فعالیت‌های سیاسی و مخالفت با حکومت پهلوی او را به زاهدان تبعید کردند و از ورود به استان خوزستان منع شد. در سال ۱۳۴۸ پس از آزادی به تهران رفت و در دانشکده الهیات و معارف اسلامی دانشگاه تهران، همگام با مرتضی مطهری به تدریس پرداخت.محمد مفتح در ۲۷ آذر ۱۳۵۸ هنگام ورود به دانشگاه تهران توسط یکی از اعضای گروه فرقان بنام کمال یاسینی هدف گلوله قرار گرفت و به همراه دو محافظش در مقابل دانشکده الهیات دانشگاه تهران با رگبار گلوله شهید شد.شهید مفتح هیچگاه اسلحه کمری همراه نداشت و قاتلین او در دادگاه یکی از دلایل موفقیت خود را این موضوع عنوان کردند.
فضل الله محلاتی
حجت الاسلام محلاتی بعد از انقلاب نخستین سرپرست حجاج ایرانی، اولین دبیر جامعه روحانیت مبارز، نماینده مردم محلات در اولین دوره مجلس شورای اسلامی و نمایندگی نهاد رهبری در سپاه پاسداران انقلاب اسلامی را بر عهده داشت. در ۱ اسفند ۱۳۶۴، به همراه هشت تن از نمایندگان مجلس، نیروهای عالی رتبه ارتش، مقامات عالی رتبه قضایی با هواپیمای فوکر اف۲۷ فرندشیپ به خلبانی عبدالباقی درویش در جریان عملیات والفجر ۸، در ۲۵ کیلومتری شمال اهواز عازم جبهه‌های جنگ بود که هواپیمای حامل آنها در محاصره دو فروند میگ-۲۳ عراقی قرار گرفت و همه ۵۰ سرنشین آن شهید شدند.
هاشم صباغیان
هاشم صباغیان کارشناسی رشته مهندسی راه و ساختمان را از دانشگاه تهران دریافت کرد و در کابینه دولت موقت ابتدا رئیس دفتر نخست‌وزیر و سپس به سمت معاونت دولت در امور انتقالی و سرانجام به وزارت کشور منصوب شد. او اکنون از اعضای نهضت آزادی و مقیم تهران است.دبیرکل فعلی نهضت آزادی، محمد توسلی و مقیم تهران است.
علی اکبر ناطق نوری
وی فرزند خطیب مبارز، مرحوم شیخ ابولقاسم ناطق نوری است. در ۱۰ سالگی به تهران آمد و چون از خانواده‌ای مبارز بود در سال ۱۳۴۰ با امام خمینی (ره) آشنا شد. او در اوایل سال ۴۰ پس از فوت آیت الله بروجردی به شاگردی حضرت امام خمینی درآمد، سپس در سال‌های متمادی نزد آیت الله شهید مطهری در دانشگاه تهران درس فلسفه خواند و نزد مرحوم آیت الله فلسفی فن خطابه را آموخت. او در سطح سران سه قوه جمهوری اسلامی ایران اولین کسی بود که به اروپا سفر کرد. او در دوره‌های اول، سوم، چهارم و پنجم نماینده و دوره‌های چهارم و پنجم رئیس مجلس شورای اسلامی بوده‌است. ناطق نوری نمایندگی امام خمینی در جهاد سازندگی و وزیر کشور در دولت اول میرحسین موسوی (از ۱۳۶۰ تا ۱۳۶۴) بوده‌است. او به روشی بسیار مدنی پیروزی سیدمحمدخاتمی در انتخابات سال 1376 را به او تبریک گفت. او از چهره هایی است که اکنون ذیل نیروهای میانه رو، معتدل معرفی می شود.
آیت الله محمد صدوقی
تحصیلات علوم دینی را در مدرسه عبدالرحیم‌خان یزد آغاز و در سال ۱۳۴۹ به قم مهاجرت کرد و به تحصیل و بعد از آن تدریس در این شهرپرداخت. در درس شیخ عبدالکریم حائری یزدی ،سیدمحمد تقی خوانساری وسیدمحمد حجت کوه کمری شرکت کرد وبه درجه اجتهاد نائل شد.وی در سال ۱۳۴۲ از حامیان رهبر فقید انقلاب بود و پس از پیروزی انقلاب، نماینده مردم یزد در مجلس خبرگان قانون اساسی و امام جمعه این شهر شد. او در خاطراتش در باره روز 12 بهمن و ورود رهبر فقید انقلاب می نویسد: « وارد بهشت زهرا شدیم 26، ۲۷ کیلومتر راه طرفین جاده تا آنجایی که چشم کار می‌کرد جمعیت بود، در خود بهشت‌زهرا که شاید یک میلیون، دو میلیون جمعیت آمده بودند، جای پا نبود. امام به یک زحمتی توانستند برای سخنرانی وارد بهشت‌زهرا شوند، اجتماع بیش از حد مردم نمی‌گذاشت. بنده یک مقداری صحبت کردم، مرحوم مطهری صحبت کرد، بالاخره فشار جمعیت به حدی بود که امام را برگرداندند و با هلی‌کوپتر ایشان را آوردند. امام در بهشت زهرا آن سخنرانی تاریخی را ایراد کردند و گفتند که: «من مشت به دهن این دولت می‌زنم، من به واسطه پشتیبانی این ملت، نخست‌وزیر تعیین می‌کنم.» در تاریخ ۱۰ رمضان ۱۴۰۲ هجری قمری و روز جمعه یازدهم تیرماه ۱۳۶۱ هجری شمسی یکی از اعضای سازمان مجاهدین خلق (منافقین) به نام رضا ابراهیم‌زاده، در عملیاتی انتحاری، پس از اقامه نماز جمعه به او نزدیک شد و پس از دست دادن او را در آغوش گرفت با انفجار کمربند انتحاری، آیت الله صدوقی به شهادت رسید و به همین مناسبت شهید محراب بر ایشان نام نهادند.
آیت الله محمدباقر محی‌الدین انواری
انواری به عنوان یکی از اعضای جامعه روحانیت مبارز از سال‌های دهه ۱۳۴۰، در مبارزه با رژیم محمدرضا پهلوی فعالانه شرکت داشت.او در کنار مرتضی مطهری و سید محمد بهشتی و احمد مولایی یکی از چهار نفر اعضای شورای روحانیت حزب مؤتلفه اسلامی بود که از طرف رهبر فقید انقلاب تعیین شد و در تشکیل شاخه نظامی حزب مؤتلفه نقش مؤثری ایفا کرد.پس از ترور حسنعلی منصور در ۱ بهمن ۱۳۴۳، انواری توسط مأمورین اطلاعات شهربانی دستگیر و روانه بازداشتگاه شد. دادگاه، انواری را به اتهام برهم زدن اساس حکومت، قتل نخست‌وزیر و … به پانزده سال حبس محکوم کرد.وی در کمیته استقبال از امام، مسئول نظارت بر انتظامات ۶۰ هزار نفری این کمیته بود .
اسدالله بادامچیان
او قبل از انقلاب به دلیل همکاری با هیاتهای موتلفه اسلامی چندین نوبت به زندان رفت. وی در حال حاضر عضو شورای مرکزی و دبیرکل حزب موتلفه اسلامی است و سابقه دبیر اجرائی، رئیس مرکز امور سیاسی، مدیر مسئول هفته نامه شما در این حزب را دارد. بادامچیان بعد از انقلاب دبیر اجرائی حزب جمهوری اسلامی ، عضو مؤسس و شورای مرکزی جامعه اسلامی فرهنگیان، عضو مؤسس جامعه زینب و نمایندگی مجلس را در کارنامه خود دارد.
کاظم سامی
او فعالیت‌های خود را در کانون نشر حقایق اسلامی مشهد شروع کرد و تحت تأثیر فضای روز و نهضت ملی شدن نفت به همراه علی شریعتی به نهضت خداپرستان سوسیالیست پیوست. او که دکتری روانپزشکی از دانشگاه تهران داشت در دولت موقت بازرگان به عنوان وزیر بهداری معرفی شد. قتل او در آذرماه ۱۳۶۷ توسط محمود جلیلیان متولد ۱۳۱۶ در کرمانشاه انجام شد. همان زمان گفته شد قاتل، کارمند سازمان هلال‌احمر بوده و هنگام تصدی سامی در آن سازمان با وی درگیری داشته است.
حسین شاه حسینی
نخستین فعالیت او در کنار پدرش و در جلسات شیخ زین العابدین شاه حسینی و در دیدار با آیت‌الله کاشانی صورت گرفت و همراهی پدر باعث آشنایی او با سیاست شد. آشنایی شاه‌حسینی با چهره‌هایی چون سید محمود طالقانی، کریم سنجابی، ادیب برومند و مهدی بازرگان در دوران فعالیت جبهه ملی دوم سبب شد تا شاه‌حسینی در جریان انقلاب، در دولت موقت به ریاست مهندس بازرگان (نخست‌وزیر)، سمت معاونت نخست‌وزیری را برعهده گیرد. وی در واپسین انتخابات شورای مرکزی به عضویت هیئت رهبری جبهه ملی (به همراه ادیب برومند و داوود هرمیداس باوند، علی رشیدی، مرتضی بدیعی) انتخاب شد و تا پایان عمر در این سمت باقی ماند.
علی دانش منفرد
علی دانش منفرد نماینده تفرش، آشتیان و فراهان در دوره هفتم مجلس شورای اسلامی و پیش‌تر در دوره چهارم نیز عضو این مجلس بوده است. وی همچنین استاندار استان‌های همدان، فارس و مرکزی و از اولین موسسین و فرماندهان سپاه پاسداران انقلاب اسلامی بوده است.
محسن رفیقدوست
رفیقدوست در روز ۱۲ بهمن ۱۳۵۷، راننده خودروی شورولت بلیزر آمریکایی حضرت امام خمینی(ره) در بدو ورود به ایران بود.قبل از انقلاب ابتدا به سازمان مجاهدین خلق و بعد از تغییر ایدئولوژی در رهبری سازمان خارج از زندان در سال۵۴ ، از سازمان مذکور انشعاب کرد و به موتلفه پیوست. رفیقدوست از ابتدای تشکیل بنیاد مستضعفان در سال ۱۳۵۷رییس این بنیاد بوده و همچنان عضو هیات مدیره این بنیاد است. او مدتی هم وزیر سپاه در هیئت دولت بود.
محمد بروجردی
بروجردی یکی از ۱۲ نفر عضو هیئت مؤسس سپاه پاسداران انقلاب اسلامی بود و در پایه‌گذاری این نهاد شرکت داشت. مسئولیت تیم حفاظت از امام خمینی(ره) در زمان بازگشت به ایران را بر عهده داشت. او در ۲۵ کیلومتری جاده مهاباد به نقده، به طرفش تیراندازی کردند و ماشینش روی مین رفته و با همراهانش شهید شد. بروجردی به مسیح کردستان معروف است و نقش بسیار مهمی در پیروزی انقلاب اسلامی و در مقابله با عناصر ضدانقلاب و تجزیه‌طلب به ویژه در کردستان ایفا کرد.
اکبر براتی
وی پیش از انقلاب عضو گروه توحیدی صف بود، یکی از ۷ گروهی که سازمان مجاهدین انقلاب اسلامی را تشکیل دادند و چهره اصلی این گروه شهید محمد بروجردی بود. براتی در سال ۵۹ از سازمان مجاهدین کناره‌گیری کرد و به خدمت سپاه درآمد. او اکنون بازنشسته نهادهای امنیتی است.
یوسف کلاهدوز
کلاهدوز از بنیانگذاران سپاه پاسداران است و در سال نخست جنگ ایران و عراق، قائم‌مقامی فرمانده کل سپاه را برعهده داشت. وی از سال ۱۳۴۴ تحصیل در دانشگاه افسری ارتش را آغاز کرد و بعد از انقلاب مسئولیت آموزش نیروهای سپاه را بر عهده داشت. او در تاریخ ۷ مهرماه ۱۳۶۰ کلاهدوز به همراه گروهی از فرماندهان ارشد نظامی و نیز چند فرد غیرنظامی، در پرواز هرکولس سی-۱۳۰ نیروی هوایی ارتش عازم تهران بودند، که در میانه راه، هواپیمای حامل آنها در منطقه کهریزک سقوط کرد و بر اثر این حادثه ، یوسف کلاهدوز، ولی‌الله فلاحی، جواد فکوری، موسی نامجو و محمد جهان‌آرا، شهید شدند.
محمود مرتضایی‌فر
معروف به وزیر شعار، بنیان‌گذار تکبیر بعد از انقلاب بود و خاطره جهت‌دهی ابراز احساسات مردمی برای اولین بار با شعار الله اکبر به جای کف زدن، توسط او هنگام سخنرانی امام در بدو ورودش به ایران تاریخی و این روش مرسوم شد. وی بعدها به واسطه حضورش در تریبون نماز جمعه به عنوان مجری تا حدود سال ۱۳۸۶، که قبل و حاشیه برگزاری مراسم با سردادن شعار توسط وی همراه بود، به «وزیر شعار» معروف شد.وی پس از یک دوره بیماری و بستری در بیمارستان میلاد تهران، در تاریخ ۲۱ اردیبهشت ماه ۱۳۹۲ درگذشت.
عبدالمجید معادیخواه
او در نوجوانی به تحصیل علوم دینی (طلبگی) پرداخت و پس از گذراندن مقدمات عربی، ادبیات، فقه و اصول نزد استادان به نام آن زمان، تا مرز نیل به درجه اجتهاد پیش رفت. وی در جریان مبارزات علیه رژیم پهلوی و سلطنت محمد رضا شاه پهلوی از سال ۱۳۴۶ تا زمان پیروزی انقلاب دو بار بازداشت، دو بار تبعید به گنبدکاووس، سیرجان و جیرفت و سه سال و چند ماه زندان‌های قصر،اوین و قزل‌قلعه را تجربه کرد.وی درسال ۱۳۵۹ریاست سه جلسه از دادگاه‌های انقلاب را در پرونده محاکمه محمدتقی شهرام از رهبران سازمان پیکار به عهده داشت.او همچنین نخستین کسی بود که ده روز پس از ورود امام خمینی(ره) به ایران تا روز ۲۲ بهمن را دههٔ فجر نامید.
بیشتر بخوانید
۲۱۶۲۱۳
