جواد مرشدی: در حوادث اخیر یکی از معضلات، گزارش هایی در باره ورود لباس شخصی ها به دانشگاه در خبرها به چشم می خورد. این در حالی است که وزیر کشور اخیرا گفته بود طبیعتا ماموران اطلاعاتی در همه جا موظف هستند با لباس خاص خودشان باشند و اسمش لباس شخصی نیست؛ وظیفه‌شان این است. لذا ما چیزی به نام پدیده لباس شخصی نداریم و این بیشتر جوسازی است وی لباس شخصی ها را ابواب جمعی نیروی انتظامی ندانست و تاکید کرد که نیروهای انتظامی بسیار روشن با لباس رسمی، در چهارراه‌ها و جاهای دیگر حضور دارند. اینکه این افراد زیر مجموعه کدام نهاد هستند و از کجا دستور می گیرند یک سوال و اینکه چگونه به راحتی وارد فضای دانشگاه می شوند سوالی دیگر است. براستی اگر عوامل نیروی انتظامی تصدی آرامش را بر عهده دارند لباس شخصی ها چرا و چگونه وارد معرکه می شوند. «سیمای وطن» در گفت و گو با صادق زیبا کلام استاد دانشگاه به این مقوله پرداخته است.
به گفته وزیر کشور لباس شخصی نداریم. نظر شما در این باره چیست؟
اوایل مهرماه بود که تعدادی از ماموران وارد دانشگاه شدند و دانشجویان را بازداشت کردند، من از جزییات آن اطلاعی ندارم، ولی همان زمان یک سؤال در صفحه اینستاگرامم از جناب آقای سردار حسین اشتری کردم و گفتم آیا نیروی تحت امر شما وارد دانشگاه شریف شدند؟ اصلا انتظار نداشتم پاسخی داده شود اما در کمال تعجب ۲ یا ۳ روز بعد سردار حاجیان معاون اجتماعی و سیاسی نیرو، شخصا تماس گرفتند و با معرفی خودشان، گفتند که نیروی انتظامی به هیچ وجه اجازه ندارد وارد دانشگاه‌ها شود مگر اینکه رئیس دانشگاه خودش تقاضا کند، بنابراین ما وارد دانشگاه شریف نشدیم. من عین پاسخ ایشان را به صورت یک پست دیگر آوردم اما پایین آن نوشتم نیروی انتظامی رسما می‌گوید ما اصلا اجازه نداریم وارد دانشگاه و مراکز آموزش عالی شویم، پس این نیرویی که وارد شدند به اذن چه کسی وارد شدند؟
به عبارت دیگر در نیروی انتظامی ضوابطی حاکم است که نیرو به راحتی نمی تواند وارد جایی شود یا اقدام به تیراندازی کند؟
بله درست است. یک حادثه‌ای در بندر انزلی اتفاق افتاد؛ فردی که در اتومبیلش به عنوان اعتراض یا هر دلیل دیگری بوق می‌زده مورد شلیک قرار می‌گیرد و کشته می‌شود، تا آنجایی که من اطلاع دارم یک ماه یا دو ماه بعد از آن فرمانده نیروی انتظامی انزلی بازداشت شد، این نشان می‌دهد به هر حال در نیروی انتظامی یک چیزی به نام قوانین و مقررات در خصوص شلیک کردن وجود دارد و وقتی که شلیک صورت می‌گیرد به هرحال یک ضابطه‌ای دارند، مقصود من این نیست که آن ضوابط همیشه اجرا می‌شوند بلکه مقصود من این است که در نیروی انتظامی وقتی دستور شلیک داده می‌شود یک قوانین و مقررات و ضوابطی دارد مثلا اول باید اخطار دهند اگر توجهی به اخطار نشد و آن فرد همچنان در حال فرار یا هرکار دیگری بود باید تیر هوایی شلیک شود، بعد به پای او زده شود و .. و نیروی انتظامی همین طوری نمی‌تواند شلیک کند.
آیا چنین ضوابط و قوانینی در رابطه با لباس شخصی‌ها وجود دارد؟
اصلا معلوم نیست لباس شخصی‌ها به کدام نهاد وابسته هستند و از کدام ارگان حرف شنوی دارند و بر آن ها چه ضوابطی حاکم است. لباس شخصی‌ها در روز روشن در یک محل عمومی به جایی مثل دانشگاه علامه طباطبایی حمله کردند، من اصلا می‌گویم آنها رفته بودند تا ببینند کمکی از دستشان بر می‌آید که به دانشجوها بکنند یا خیر، سؤال من این است که چه کسی به لباس شخصی‌ها دستور می‌دهد که شما بروید و به دانشجویان کمک بکنید؟ آیا خود آنها تصمیم می‌گیرند؟ آیا فرمانده و مسئول دارند؟ هیچ کدام از این چیزها مشخص نیست و ابتدایی‌ترین اصول قوانین و مقررات درباره پدیده‌ای به نام لباس شخصی‌ها اصلا وجود ندارد.
کدام نهاد باید این موضوع را بررسی کند و به نتیجه برسد؟
به نظر من شورای عالی امنیت ملی و نیروی انتظامی باید پاسخگو باشد چون به هر حال حفظ آرامش و امنیت جزو وظایف نیروی انتظامی است، اگر یک نیروی دیگری از ارگان دیگری می‌آید و عملیاتی انجام می‌دهد به هر حال تکلیف نیروی انتظامی باید مشخص باشد که حفظ امنیت بر عهده چه کسی است و اگر بر عهده نیروی انتظامی است آیا نیروهای دیگر با همکاری نیروی انتظامی وارد میدان می‌شوند؟ آیا به تقاضای نیروی انتظامی وارد میدان می‌شوند؟ مثلا در ماجرای دانشگاه شریف دقیقا چه اتفاقی افتاده بود، که لازم شده لباس شخصی‌ها وارد شوند، آیا رئیس دانشگاه این تقاضا را کرده است؟ آیا معاون آموزشی یا معاون فرهنگی یا انتظامات دانشگاه چنین تقاضایی کردند؟
آیا امکان حذف چنین نیرویی در کشور وجود دارد یا خیر؟
اگر رسانه‌ها و مطبوعات به این مسائل بپردازند و اگر شما به عنوان یک رسانه به آن بپردازید یا اگر صادق زیباکلام به عنوان یک فعال مدنی – اجتماعی به آن بپردازد، بالاخره یک جایی باید پاسخگویی به وجود آید، مشکل اساسی این بوده که ما هیچ وقت این سؤالات را مطرح نکردیم. با پیگیری مردم، احزاب و حوزه مدنی مسایل حل می شود.
به نظر شما نمایندگان مجلس عزمی برای برخورد قانونی با چنین نیروهایی دارند؟
عزمی ندارند ولی من و شما باید این عزم را در آنها به وجود آوریم، زیرا آن ها سوگند یاد کرده اند که از حقوق مردم و ملت دفاع کنند و یکی از حقوق ملت این است که آدم‌هایی به اسم لباس شخصی به آنها حمله نکنند.
بیشتر بخوانید:
۲۱۶۲۱۲
