زهرا علی‌اکبری- مریم فکری: سقوط قیمت‌ها در بازار خودرو ادامه دارد. ریزش قیمت‌ها از اواخر فروردین‌ماه و شروع زمزمه استیضاح فاطمی‌امین آغاز شد و پس از آن نیز بازار به مسیر کاهشی خود ادامه داد و امروز این روند شدت گرفته است. تحلیلگران و کارشناسان بازار خودرو، معتقدند که کاهش قیمت دلار به زیر ۵۰ هزار تومان، به معکوس شدن قیمت‌ها در بازار شدت داده است، اما جلال رشیدی‌کوچی، نماینده مجلس معتقد است که ماجرا چیز دیگری است؛ این‌که طرح واردات خودروهای کارکرده مسیر بازار خودرو را عوض کرده است. او که از مدافعان سرسخت طرح واردات خودروهای کارکرده است، می‌گوید: «در صورتی که این طرح به تصویب نهایی برسد، باید شاهد ریزش شدید قیمت‌ها در بازار خودرو باشیم.» آخرین خبرها حاکی از آن است که نمایندگان روز یک‌شنبه هفته جاری، کلیات لایحه واردات خودروهای کارکرده را تصویب کردند. آنچه در ادامه می‌خوانید، بخش اول گفت‌وگو با جلال رشیدی‌کوچی، نماینده مجلس در کافه‌خبر خبرگزاری سیمای وطن درباره تاثیر واردات خودروهای کارکرده روی بازار است.
* از زمانی که بحث استیضاح فاطمی‌امین، وزیر سابق صمت مطرح شد، موج کاهش قیمت خودرو آغاز شد و پس از استیضاح نیز این کاهش قیمت‌ها ادامه دارد. برای مثال، در خودروپژو۲۰۶ تیپ ۳ پانوراما مدل ۱۴۰۲ از بیست و هشتم فروردین‌ماه، کاهش حدود ۱۶۰ میلیون تومانی قیمت را شاهد بودیم و این خودرو که ۶۸۰ میلیون هم قیمت پیدا کرده بود، در حال حاضر در بازار به قیمت ۵۲۰ میلیون تومان رسیده است. در خودروهای خارجی نیز بعضا ریزش‌های میلیاردی اتفاق افتاده است. دلیل ریزش قیمت‌ها در بازار خودرو را چه می‌دانید؟
ببینید، در کنار استیضاح آقای فاطمی‌امین که قیمت‌ها در بازار خودرو را کم کرد، یعنی در برخی خودروهای داخلی تا ۱۰۰ میلیون تومان و حتی بیشتر هم قیمت کم شد، عامل مهم‌تر در ریزش قیمت‌ها، لایحه‌ای بود که دولت با قید فوریت قبل از استیضاح به مجلس داد؛ آن هم لایحه واردات خودروهای کارکرده بود.
در حال حاضر بازار منتظر تصمیم نهایی راجع به خودروهای کارکرده است و امروز شاهد بازار راکدی در حوزه خودرو هستیمدر کنار این‌ها، شما شاهد بودید که خودروسازان بلافاصله طرح‌های مختلفی را ارائه دادند. آن‌طور که من آمار دارم، نزدیک به یک میلیون نفر در سامانه یکپارچه خودرو برای دریافت خودرو ثبت‌نام کردند و هر نفر هم ۱۰۰ میلیون تومان به حساب بانک‌ها ریختند. همه این‌ها روی کاهش قیمت‌ها در بازار خودرو تاثیر می‌گذارد.
هم‌اکنون طرح خودروهای کارکرده در دستور کار مجلس است و همه منتظر هستند که ببینند چه اتفاقی می‌افتد. در کل، با تصویب و نهایی شدن طرح خودروهای کارکرده و اجرای آن، من فکر می‌کنم سال آینده تعداد خودروی نویی که وارد کشور شود، بیشتر خواهد بود، چون در حال حاضر ثبت‌سفارش‌ها انجام شده است.
* به نظر شما واردات خودروهای کارکرده روی قیمت‌ها در بازار اثری دارد؟
من اعتقاد دارم که اگر خودروهای کارکرده وارد کشور شود، قیمت‌ها به شدت ریزشی می‌شود، چون فردی که امروز ب‌ام‌و سوار است و خودرو او ۲۰ میلیارد تومان باشد، وقتی ببیند قرار است یک ب‌ام‌و مدل ۲۰۲۲ با قیمت یکی دو میلیارد تومان وارد کشور شود، ۱۸ میلیارد تومان قطعا به ضرر این فرد خواهد بود، بنابراین این فرد هم خودرو را وارد بازار می‌کند. آخرین مدل خودروهای وارداتی که وارد کشور شد، مربوط به ۲۰۱۷ بود.
* چه تضمیمی وجود دارد که اتفاقی که تاکنون در رابطه با قیمت خودروهای خارجی افتاده که قیمت‌شان ۱۰ برابر هم شده، در رابطه با قیمت خودروهای کارکرده نیفتد؟
ببینید، اگر آیین‌نامه‌ای که دولت می‌نویسد، انحصار ایجاد کند و یا اگر محدودیت بگذارد و برای مثال، بگوید هزار خودرو بیشتر وارد نشود و این محدودیت با نیاز بازار منطبق نباشد، حتما افزایش قیمت خواهیم داشت. نگرانی ما همین‌جا است که دولت مجددا در آیین‌نامه واردات خودرو به جای این‌که نفع مردم را در نظر بگیرد، نفع خودروسازان را ببیند. این خودروهایی که در ایران برای ما آرزو شده، آن طرف خلیج‌فارس از دم قسط به مردم می‌فروشند. یعنی در آن‌جا خودرو را قسطی برمی‌دارید می‌آورید. ما باید به این سمت برویم. هر مسیری، هر رفتاری و هر حرکتی غیر از این باشد، حتما باعث افزایش قیمت می‌شود.
* یک بحثی که در رابطه با واردات خودروهای کارکرده وجود دارد، این است که واردات خودروهای دست دوم به دلیل این که تقاضای بالایی را وارد بازار می‌کند، می‌تواند منجر به افزایش قیمت ارز شود. شما این موضوع را قبوا دارید؟
نگاه من این نیست. به نظر من، این‌که می‌گویند اگر واردات خودروهای کارکرده اتفاق بیفتد، تقاضای ارز را افزایش می‌دهد، درست نیست. اول این که اگر کسی بخواهد خودرویی بیاورد، ارز را که از کف بازار جمع نمی‌کند، ولی خیلی‌ها فکر می‌کنند این اتفاق می‌افتد. شما اگر بخواهید خودرو بخرید، به صرافی می‌روید. ریال می‌دهید و صراف در کشور مقصد، ریال را تبدیل به دلار می‌کند و به عامل شما در آن کشور می‌دهد؛ آن هم با دلارهایی که در آن کشور برای ما است. یعنی اگر شما بخواهید یک خودرو بخرید، می‌روید معادل دلاری‌اش را پول به صراف می‌دهید، صراف این پول را به دلار تبدیل می‌کند و به عامل شما می‌دهد.
این دلارها برای کیست؟ برای همین مردم است؛ برای شرکت‌های دولتی و یا صادرکنندگان است که دلارهایشان را به ایران نمی آورند. این شرکت‌ها محصولاتشان را صادر می‌کنند، اما دلار را در کشور مقصد نگه می‌دارد. چرا دلار را به ایران نمی آورد؟ چون اگر ارز را به ایران بیاورند، باید نسبت به بازار آزاد به قیمت کمتری بفروشد. برای مثال، باید به دولت ۲۸ هزار تومان بدهد، این در حالی است که قیمت ارز در بازار ۵۰ هزار تومان است.
به این ترتیب، وقتی واردات خودروهای کارکرده آزاد شود، این دلارها تبدیل به خودرو می‌شود؛ چراکه خودرو در ایران متقاضی زیاد دارد و سود بیشتری عایدشان می‌شود تا پس‌انداز کردن دلار در خارج از کشور. به این، تجارت می‌گویند. ضمن این که چرا ما دائما همه کالاها را با دلار محاسبه می‌کنیم؛ مگر درهم نداریم؟ مگر ارتباط ما چین خوب نیست و نمی خواهیم دلار را در مبادلات حذف کنیم؟ ما یوان که داریم. در کشور چین، هم خودرو چینی است و هم خودروی کره‌ای، ژاپنی، آلمانی و … ما می‌توانیم خودرو چینی بیاوریم، خودرو آلمانی و کره‌ای هم از این کشور وارد کنیم.
باز هم تاکید می‌کنم که ما خیلی از ایرانی‌هایی داریم که در کشورهای حوزه خلیج‌فارس، نمایندگی واردات خودرو به امارات را دارند. خیلی از این افراد اعلام آمادگی کردند که اگر شرایط آماده باشد و برای ما دردسر درست نشود، حاضریم تعدادی خودرو وارد ایران کنیم. این‌ها کارهایی است که می‌شود کرد، اما چرا نمی‌کنند، چون نمی‌خواهند بازار خودرو از انحصار خارج شود.
* بحثی در رابطه با احتمال ورود مافیا به واردات خودروهای کارکرده از مناطق آزاد مطرح است. نظر شما در این باره چیست؟ فکر می‌کنید این اتفاق می‌افتد؟
خودروهایی که در مناطق آزاد هستند، هیچ کدام نمی‌تواند به عنوان خودروهای کارکرده وارد شود، چون سقف این خودروها از ۵ سال گذشته است. آخرین خودرویی که وارد کشور شد، ۲۰۱۷ بود و الان سال ۲۰۲۳ است، بنابراین هیچ کدام از این خودروها نمی‌تواند بیاید.
* عکس: آرزو مهرآبادی
۲۲۳۲۲۵
